جیغ زدن در کودکان

جیغ زدن در کودکان یکی از موارد بدرفتاری در کودکان می باشد که سن و سال خاصی نداشته و می تواند در سنین مختلف کودکی در فرد وجود داشته باشد و وابسته به جنسیت هم نیست گرچه شیوع آن در میان کودکان دختر بیشتر است. جیغ زدن کودکان در سنین مختلف معانی متفاوتی در بر دارد که دانستن آن ها می تواند به پدر و مادر ها کمک نموده تا بهتر مشکلات کودک را فهمیده و بتوانند ارتباط مناسب تری با او برقرار نمایند. اگر کودک در سنین نوزادی جیغ می زند در واقع راهی برای ارتباط با مادر برقرار کرده و می خواهد به او بفهماند که به شیر احتیاج دارد و نیاز است تا مادر به او شیر دهد و او ر در اغوش بگیرد. بعد از سن ۴ الی ۵ ماهگی جیغ زدن در کودکان نشانه ای از کثیف بودن پوشک، گرسنه بودن و یا درد در نقاطی از بدن است که در واقع این جیغ زدن ها در این سنین با گریه همراه است. از سن ۱۵ ماهگی به بعد کودکان جیغ می زنند تا به خواسته ای که شاید والدین آن را براورده نکرده و در مقابل آن پافشاری کرده اند دست یابند و در این سنین جیغ کودکان به معنای درد یا گرسنگی نیست و در اطلاح نیز به آن قشقرق به پا کردن کودک برای دستیابی به خواسته اش گویند که معمولا تا سنین ۳ سالگی ادامه خواهد یافت.

در حدود سن ۲ الی ۳ سالگی که سن استقلال طلبی در کودکان است کودک خیال می کند که باید تمامی توجه دنیا به او باشد لذا جیغ زدن کودکان در این بازه سنی نشان از راهی برای جلب توجه پدر و مادر است که نیاز است تا پدر و مادر در مقابل این گونه جیغ ها هیچ واکنشی نشان نداده و بی اعتنایی کنند چرا که اگر کودک بفهمد که با این کار می تواند توجه دیگران را جلب نماید این رفتار در او نهادینه شده و هر پدر و مادری می توانند از این گونه رفتارهای کودک به ستوه آمده و به قولی ذله شوند لذا باید به این گونه جیغ ها بی توجهی کرد. کلا نمی توان جیغ زدن در کودکان را به وجود اختلال یا بیماری در آن ها نسبت داد و باید گفت که جیغ زدن در بین سنین ۱۵ ماهگی تا ۳ سالگی نوعی قشقرق یا جلب توجه بوده و در بین سنین ۳ تا ۵ سالگی جیغ زدن در کودکان رفته رفته کمتر و کمتر خواهد شد. واکنش مادر و یا پدر در سنین مختلف باید به جیغ زدن متفاوت باشد.

مثلا اگر کودک نوزاد بوده و شیر خوار است جیغ زدن او باید معنای گرسنگی بدهد پس مادر باید او را در اغوش بگیرد و به او شیر بدهد چرا که نوزاد خواهان امنیت است. اما از سن یک سالگی به بعد پاسخ به جیغ زدن در کودکان باید با تاخیر صورت گیرد چرا که ممکن است کودک به دنبال خواسته اش باشد و اگر به خواسته او نه می گویید بعد از جیغ و فریاد کشیدن نیز باید به او نه بگویید چون اگر نظر خود را تغییر دهید کودک می فهمد که جیغ زدن راهی برای رسیدن به خواسته اش است و همیشه آن را انجام خواهد داد. نیاز است تا والدین در زمینه واکنش به جیغ زدن در کودک هماهنگ بوده و رفتار یکسانی از خود نشان دهند چرا که اگر رفتار متفاوتی از خود نشان دهند کودک آن ها را تشخیص داده و بعد دوباره کنترل کودک سخت تر و سخت تر خواهد شد. این که والدین بتوانند در هنگام جیغ زدن در کودکان حواس آن ها را پرت کنند راه خوبی برای کاهش جیغ در کودک است اما برخی کودکان در اصطلاح سخت بوده و انعطاف پذیر نیستند و نیاز است تا والدین در این زمینه مانند هم و هماهنگ رفتار نمایند.

از سن دو سالگی به بعد برخی از جیغ های کودکان نشان از لجبازی در ان ها دارد که البته این مهارت والدین است که تشخیص دهند کدام جیغ ها را باید نادیده بگیرند و به کدام ها واکنش نشان دهند چون که اگر تمام جیغ زدن ها را هم نادیده بگیرید ممکن است کودک لجبازتر شود پس برخی از جیغ زدن ها را به انتخاب و تشخیص خودتان پاسخ مناسب دهید و بیشتر آن ها که حس می کنید برای لجبازی و در پی خواسته ای نامناسب است را بی اعتنا باشید. نکته بسیار مهم این است که هرگز در مقابل جیغ زدن در کودکان شما نباید داد و فریاد به راه بیندازید چون برخی والدین خیال می کنند که با این کار کودک ترسیده و ارام می شود که این تصور نادرستی است.

حالت تهاجمی کودکان

بسیاری از کودکان با مشکل و اختلالات رفتاری زیادی در دوران کودکی خود مواجه هستند که اگر به موقع تشخیص داده نشوند و به آن ها رسیدگی نشود در دراز مدت می تواند نتایج بسیار بدی را به همراه داشته باشد. حالت تهاجمی در کودکان که می تواند با رفتارهای پرخاشگرانه همراه باشد را می توان به نوعی مرحله از تکامل و رشد او دانست که جای نگرانی خیلی زیادی ندارد چرا که عده ای خیال می کنند که شخصیت کودک به همین صورت باقی خواهد ماند ولی اینگونه نیست، به شرطی که در مقابل رفتارهای تهاجمی در کودکان رفتارهایی درست و منطقی و به جا از والدین سر بزند وگرنه حالت تهاجمی و نامناسب ممکن است در بزرگ سالی فرد نیز تاثیر بگذارد.

در واقع می توان گفت اگر این حالت تهاجمی فقط جزئی از مرحله تکامل کودک باشد جای هیچ گونه نگرانی نداشته اما اگر به یک عادت رفتاری در او تبدیل شود می تواند نگران کننده بوده و در آینده او نیز به شدت تاثیر گذار باشد لذا توجه والدین در این زمینه و درک آن ها می تواند بسیار موثر و مفید باشد. همواره باید به جای نتیجه گیری درباره رفتارهای تهاجمی در کودک به دنبال علت این رفتارها و حالات بود و والدین باید به این نکته توجه کنند که حالت تهاجمی رفتاری تازه در کودک شان است و یا او مدت ها است که این حالت را دارد. اگر این حالت تازه در کودک آغاز شده باشد آن گاه مواردی مانند تفریح و سرگرمی می تواند موثر و مفید باشد مثلا صحبت کردن در مورد چیزهای ملموس خوب است به طور مثال به بچه بگویید ببین آن گنجشک خوشکل لب پنجره نشسته و غذا می خورد! و یا ببین آن پیرزن چگونه با قد خمیده اش راه می رود. نکته بسیار مهم این است که هنگام حالات تهاجمی در کودک و در حین پرخاشگری معمولا به ندرت می توان با دلیل و منطق به کودک فهماند که کار او اشتباه است پس به جای آن می شود با آرامی و نرمی  ملایمت با کودک رفتار نموده و پس از تمام شدن موضوع با کودک در رابطه با آن سخن گفت.حالت تهاجمی کودکان

حفظ خونسردی والدین در موارد پرخاش و تهاجم کودک می تواند بسیار خوب و موثر بوده و باعث کاهش این حالات در کودک شود. در هر صورت بهترین حالت این است که در هنگام تهاجم کودک از بروز رفتارهای خشن و داد زدن که خود می تواند موجب تشدید موضوع شده و واکنش های کودک را در بر داشته باشد خودداری نمود به خصوص اگر کودک یک کودک لج باز و حرف نشنو نیز باشد. اما این بدین معنا نیست که در هنگام بروز رفتارهای تهاجمی در کودک او را کاملا به حال خود گذاشه و اصلا او را سرزنش نکنیم اما باید گفت که سرزنش و برخورد شدید با کودک در اکثر موارد نمی تواند موثر واقع شود بلکه اگر کمی او را سرزنش کنیم خیلی موثر تر و بهتر خواهد بود. سکوت یک خاصیت و حالت دارد که دقیقا می تواند موجب ارامش شود لذا خانواده و پدر و مادرهایی که در برابر رفتار و حالات تهاجمی کودک خود سکوت اختیار می کنند می توانند موجب کاهش خشم و ارام شدن او را فراهم کنند مثلا گفتن جمله ” اگر می خواهی داد بزنی به اتاق خودت برو” می تواند ارامشی توام با بی تفاوتی نسبت به رفتار کودک را نشان داده و به او بفهماند که عصبانیت و پرخاش نمی تواند را مناسبی برای درخواست و نشان دادن خواسته ها و تمایلاتش باشد.

در نهایت اگر گودک تهاجمی دارید ضمن رعایت موارد گفته شده در صورت احساس نیاز به مشاوره حتما با یک روانشناس خوب مشورت نموده تا رفتارها کاهش یافته و کودک بهبود یابد.

خود زنی در کودکان

بسیاری از خانواده ها از رفتارهای خشونت امیز و بد در فرزندان خود نگران هستند چرا که بروز این گونه رفتارها در دوران کودکی یکی از مشکلات بزرگ و رایج رفتاری در میان کودکان می باشد. بسیاری از کودکان اگر در هنگام بازی با هم سن و سالان خود و یا موارد دیگر عصبی شوند و لج کنند شروع به جیغ زدن های شدید و افراطی و کشیدن موی سر خود و یا رفتارهای خشن این چنینی می شوند.

اکثر این رفتارها در کودکان هنگامی بروز پیدا می کند که کودک به هر دلیلی برای خواسته اش “نه” شنیده و یا بزرگتر او و با هم بازی اش به وسایل مورد علاقه اش دست زده و او فکر می کند که می خواهد آن ها را تصاحب کند. از دیدگاه روانشناسانه بسیاری از بزرگسالان نیز با این مشکل مواجه هستند و در واقع می توان گفت که بروز این رفتارها در بزرگترها می تواند یکی از دلایل شیوع و شروع این گونه رفتارهای خشونت باز و خود زنی ها در دوران کودکی باشد چرا که کودکان مرتبا در حال الگو برداری از رفتارهای والدین خود هستند. می شود گفت که خود زنی در کودکان با مشکلات عاطفی و روحی آن ها به شدت در ارتباط است چرا که خود زنی در هر سنی می تواند یکی از راهکارها برای کاهش تنش های روحی و تخلیه خود باشد. به خصوص که استانه تحمل عاطفی و روحی کودک نیز بسیار پایین تر از برگ سالان بوده و کودک ممکن است در مواردی که شاید برای بزرگ تر ها هیچ گونه درد و رنج روحی نداشته باشد دچار درد روحی و روانی گردیده و از خود زنی برای کاهش این درد ها و یا حتی نشان دادن آن استفده کند.

یکی از مواردی که در زمینه خود زنی در کودکان بایستی مورد توجه قرار گیرد این است که والدین حتما باید به این گونه از کودکان محبت عاطفی جسمی مانند بغل کردن و بوسیدن نمایند چرا که این راهی برای نشان دادن ارزشمند بودن بدن برای کودک است. درست همانند بزرگتر ها که می دانند و فهمیده اند که صورت و ظاهر راهی برای جذب توجه دیگران است کودک نیز باید متوجه شود که جسم و بدن او ارزشمند است و از این طریق به ان آسیب نزند بنا بر این برای درک این نکته در کودک نوازش و محبت کودک می تواند موثر باشد چرا که کودک متوجه می شود که بدن او راهی برای ابراز محبت و دریافت محبت است و نباید با خود زنی به آن صدمه وارد کند. نوازش کردن سر وصورت و موهای کودکانی که به خود زنی روی می آورند و این عادت بد را دارند می تواند بسیار موثر باشد به خصوص اگر با بیان جملات محبت آمیز از سوی والدین او باشد.

برای این گونه کودکان که مشکل خود زنی دارند راهکار بازی در وان پر از آب و کف می تواند راهکار مطلوبی مناسبی باشد چرا که از این طریق خود کودک می تواند به نوازش جسم و بدن خود پرداخته و ارزش آن را درک نماید. همچنین بازی در کف و آب می تواند راهکاری برای کاهش تنش های روحی و افزایش آرامش در کودک بوده و با کاهش تنش ها موجب کاهش خود زنی در کودکان شود. در هنگام بروز رفتارهای پرخاشگرانه و نیز خود زنی در کودک والدین او باید با استفاده از رفتارهای محبت آمیز خود نگرانی خود را تا حدی ابزار نمایند مثلا اگر کودک سر خود را به دیوار می کوبد باید حائلی نرم در مقابل سرش قرار داد و با جمله ای محبت امیز مثلا به او بگویند که می دانم ناراحتی اما من دوستت دارم و نمی خواهم که سر زیبای تو آسیب ببیند. در نهایت مشاوره با مشاوران روانشناسی نیز می تواند راهکاری برای کاهش خود زنی در کودکان باشد.

رفتار با کودکان

خیلی از زنان و مردان بلافاصله پس از ازدواج تصمیم می گیرند تا بچه دار شوند. آنها به خوبی می دانند که رفتار با کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و تعیین می کند که کودک در آینده چه رفتارهایی از خود بروز داده و چگونه شخصیتی در خانواده و در اجتماع داشته باشد. نکته های بسیار مهمی در مورد چگونگی رفتار صحیح با کودکان در علم روانشناسی مطرح شده است که نیاز است تا والدین در صورت خواستن یک کودک با تربیت مناسب و رفتار خوب در آینده حتما آن ها مد نظر قرار دهند.

اولین نکته این است که کودک را سرزنش نکنید که اگر این کار را انجام دهید این باعث می شود تا کودک شما در مقابل این کار واکنش نشان داده و تاثیر منفی بگیرید. نکته بعدی در مورد رفتار با کودکان که بسیار هم مهم است این است که هرگز نباید کودک را تنبیه بدنی نمود چرا که مهمترین باز خورد این کار این است که کودک در آینده تلاش می کند تا انتقام بگیرد و ممکن است همان تنبیه ها را به شکلی خشن تر بر سر خواهر یا برادر کوچکتر و یا افراد دیگر پیاده کند. نکته سوم این است که همراه تلاش کنید تا به کودک خود محبت کنید چرا که بی مهری و عدم ابراز محبت سبب بروز رفتارهای ناپسند و نامناسب در او می شود زیرا گمان می کند که مثلا کار مفید و خوب او فایده ای نداشته پس تلاش می کند تا مخالف آن را انجام دهد پس تحسین و مهر و محبت نتیجه کاملا خوبی خواهد داشت.

نکته بعدی و بسیار مهم دیگر در مورد رفتار با کودکان این است که شما هرگز نباید از القاب برای او استفاده کنید چرا که با این کار در واقع او را ترور شخصیتی نموده اید مثلا برخی از پدر و مادر ها دوست دارند تا کودک خود را با لقب هایی مانند مزاحم، خنگ، کودن، احمق و غیره خطاب کنند که این می تواند به شدت مخرب و با تاثیر منفی باشد.

نکته بعد این است که والدینی که به راحتی تسلیم می شوند و هیچ گونه محدودیتی برای فرزند خود قائل نمی شوند در واقع با آورنده فرزندان لوس و ننر خواهند شد که در آینده نیز دوست دارند تا تمامی خواسته هایشان تمام و کمال انجام شود.

نکته مهم دیگر در رفتار با کودک این است که تلاش نکنید تا در تمامی امور و کارهای او دخالت کرده و به او کم کنید چرا که گاهی نیاز است تا او حس استقلال کرده و اعتماد به نفس او برای انجام امور بالا رود و مسوولیت پذیر شود. مورد مهم دیگر در رفتار با کودکان این است که نباید از کودکان انتظار بیش از سن او داشته باشیم مثلا برخی کارها نیاز دارد تا کودک از نظر ذهنی و جسمی آماده آن باشد و در خواست آن از کودکی که برای آن کار آماده و مناسب نیست سبب کاهش اعتماد به نفس در کودک می شود. مورد دیگر این است که هرگز نباید به کودک خود رشوه بدهید مثلا هیچ گاه نگویید اگر فلان کار را بکنی من برایت فلان چیز را می خرم در واقع جایزه دادن به خودی خود بد نیست اما اگر به عنوان رشوه و مانند آن در قبال یک کار صورت گیرد نمی تواند نتیجه مناسب داشته باشد. مورد مهم دیگر در ارتباط با رفتار با کودکان این است که هیچ گاه نباید کودک را تهدید کرد که مثلا اگر فلان کار را بکنی تو را تنبیه می کنم یا مانند آن. چرا که تهدید در واقع سبب افزایش جرات و جسارت کودک در انجام کارهای بد خواهد شد و او فکر خواهد کرد که تهدیدات فقط تهدید هستند و عملیاتی نمی شوند. آخرین مورد مهم در ارتباط با رفتار مناسب با کودک این است که هرگز با او مشاجره و جدل نکنید چرا که این کار موجب کاهش اقتدار والدین شده و سبب می شود که از طرفی دیگر کودک احساس آرامش و امنیت در خانه که باید برای او منبع آرامش باشد را از دست داده و اضطراب در او ایجاد خواهد شد.

رفتار با نوجوانان

نحوه رفتار صحیح با نوجوانان یکی از دغدغه های مهم والدین در هر جامعه ای است. هر کودکی که به دوران بلوغ و نوجوانی می رسد والدین خود را نگران وضعیت و رفتارهای خود خواهد کرد. با وجود اهمیتی که نحوه رفتار والدین با نوجوانان در آینده و سرنوشت نوجوان دارد ذکر چند نمونه از موارد مهم در رفتار درست با نوجوانان خالی از لطف نخواهد بود.

اولین نکته مهم در رفتار با نوجوان این است که مثلا اگر می بینید که خیلی از نوجوانان به مصرف سیگار و قلیان روی می آورند ریشه آن را باید در رفتارهای خودتان به عنوان والدین او بیابید و استعمال نکردن سیگار و مواد دخانی دیگر در منزل بسیار مهم می باشد. از طرفی نمی شود انتظار داشت که یک نوجوان دائما در مجاورت افراد سیکاری و یا معتاد باشد و بعدا و در آینده و یا در همان زمان نخواهد که خود را تطبیق داده و آن کارها را انجام ندهد.

نکته مهم دیگر در ارتباط با رفتار با نوجوان این است که همواره باید به عنوان یک الگوی اخلاقی برای نوجوان خود بوده و از مواردی که مطمنا او نیز به شدت آن ها را تحت نظر قرار خواهد داد مانند دروغگویی، کلاه برداری، ناسزاگویی و غیره دوری کنید. مورد بعدی که بسیار در رفتار با نوجوان حائز اهمیت است این است که بسیاری از پدر و مادرها تلاش می کنند تا آن چه را خود نتوانسته اند به آن دست یابند در نوجوان خود جست و جو کنند مثلا اگر خودشان نتوانسته اند تا پزشک شوند و یا در یک کار خاص موفق باشند تلاش می کنند تا حتما نوجوان آن ها پزشک شود و یا مواردی مانند آن که در واقع این کارها ممکن است سبب فاصله گرفتن و ایجاد شکاف بین نوجوان و والدین بوده و آن ها را از نظر عاطفی و حسی از هم دور کند و در نتیجه سرنوشت بدی را برای نوجوان رقم بزند. مقوله مهم دیگر در زمینه رفتار با نوجوان این است که باید تلاش کنید تا به طرق مختلف او را نصیحت نمایید و این بدین معنا است که یک نوجوان دوست ندارد تا نصیحت ها را مرتبا بشنود و اگر این اتفاق بیفتد، نصیحت ها، به نوعی قر زدن و گلایه در افکار او تبدیل می شود . پس انجام و ارائه نصیحت مثلا در قالب یک کتاب می تواند یک تاثیر مثبت و ماندگاری بر جای بگذارد. مورد مهم دیگر این است که بسیاری از والدین از دوستان ناباب نوجوان خود ترس و دلهره دارند و برای کاهش این دلهره ها نیاز است تا والدین در حدی معقول که فضولی نیز اطلاق نشود دوستان فرزند خود را بشناسند مثلا ترتیب دادن یک مهمانی و دعوت دوستان فرزندتان می تواند یک کار مهم بوده که نشانگر علاقه شما به آشنایی بیشتر و اهمیت دادن به آن ها نیز می باشد. توجه نمایید که اگر فرزند شما پسر است نیاز است تا او بیشتر از دختر مسولیت پذیر بار بیاید یعنی تلاش کنید تا برخی از کارهای خانه مانند خرید موارد مورد نیاز روزانه مثل نان را به بسپارید. از اعمال زور و قدرت و تنبیه نوجوانان به شدت بپرهیزید که نتیجه آن تنها لجبازی و دور شدن بیش از پیش شما از یکدیگر خواهد شد و نوجوانی که تنبیه شود در آینده تلاش می کند تا با اعمال زور و قدرت حرف خود را به کرسی بنشاند. نوجوانان به خصوص پسران نوجوان نیاز دارند تا از سوی جامعه و خانواده دیده و پذیرفته بشوند و برای این کار از مواردی مانند تعویض لباس و تغییر مدل مو و غیره استفاده می کنند .

نکته مهم در رفتار با آن ها در این موارد این است که باید به روشی مطلوب به فرزند خود بفهمانید که از راه های زیاد دیگری نیز می توان مقبول بود مثلا موفق شدن در یک رشته ورزشی خاص و یا در یک زمینه درسی خاص و غیره. تلاش کنید تا محدودیت هایی هر چند کم برای نوجوان خود به خصوص اگر او پسر است قائل شوید چرا که رها کردن او و آزادی بیش از حد نه تنها خوب نیست بلکه سبب می شود تا او بیش از پیش متکبر و خود خواه شود و حس کند هر آنچه را که دلش بخواهد می توان  به راحتی انجام دهد. نیاز است تا به اندازه ای معقول نحوه در اوردن پول و موارد اقتصادی نیز با نوجوان مطرح شود چرا که این مورد می تواند نقش مهمی نیز در آینده او داشته باشد. مورد مهم دیگر در رفتار با نوجوانان این است که چه پسر باشند و چه دختر به محبت کردن و محبت دیدن نیاز دارند پس تا حد امکان و تا جایی که منجر به حس بد و بچه جلوه کردن نزد آن ها نشود به  آن ها توجه و محبت نمایید. سعی کنید طوری رفتار کنید که نوجوان شما بتواند به راحتی و مانند یک دوست مشکلات و دغدغه هایش را با شما در میان بگذارد. مورد مهم دیگر در رفتار با نوجوانان این است که باید تا حدی از میزان پولی که مصرف می کنند نیز اطلاع داشت و آن ها را در این زمینه به حال خود رها نکرد چرا که می تواند موجب رفتارهایی مانند ولخرجی در آن ها شود. سعی کنید منطق و عقلانیت در حل مسائل و مشکلات را به نوجوان خود بیاموزید چرا که در دوره نوجوانی معمولا افراد به خصوص پسران نوجوان تلاش می کنند تا با استفاده از زور و به نوعی قلدری معضلات خود  را حل نمایند.