روش های آموزشی مودب بودن به کودکان

آموزش اصطلاحات و رفتار مۆدبانه به کودکان، نشانه ی برخورد عاقلانه ی والدین با آنهاست. گاهی اوقات فکر می کنیم که برخوردهای مۆدبانه را به فرزندمان آموخته ایم ولی مشاهده می کنیم که توصیه ها و آموزش های ما را فراموش کرده است و مجبوریم بار دیگر از ابتدا آغاز کنیم.

توجه داشته باشید که یادگیری کودکان از طریق تکرار و تذکر امکان پذیر است لذا، اگر قصد تربیت فرزندتان را دارید، نباید از تکرار و تذکر خسته و ناامید شوید. رفتارهای مۆدبانه شامل رعایت احترام والدین، آموزگاران، دوستان و بستگان است که در این صورت، همه ی اطرافیان رفتار مۆدبانه ی فرزندتان را خواهند ستود. رفتار مۆدبانه، طیفی گسترده از برخوردها را شامل می شود که از «لطفاً» و «متشکرم» تا دست نزدن به کیک تولد قبل از بریدن آن، تعارف کردن به دیگران، مصرف کردن غذایی که به آن دست زده ایم و یا اجازه گرفتن برای برخی فعالیت ها ادامه دارد.

آموزش برخوردهای مۆدبانه به کودکان، گونه ای از تربیت است که به نوع کاری که برای آنها انجام می دهید بستگی ندارد، بلکه به چگونگی جلب همکاری آنها وابسته است.


آدل فابر و الن مازلیش، پنج روش کلیدی برای جلب همکاری کودکان تعیین کرده اند:


1. توضیح دادن درباره ی رفتاری که مشاهده می کنید.


2. دادن اطلاعات.


3. از یک کلمه برای یادآوری استفاده کنید.


4. صحبت کردن درباره ی احساساتی که دارید.


5. یادداشت برداشتن برای جلوگیری از فراموش کرد مواردی در آینده.

در اینجا به موردی می پردازیم که کاربرد عوامل یاد شده را روشن می سازد. به جای این که بگویید «چند بار باید به تو بگویم که به این شیرینی ها دست نزن؟» نخست رفتاری را که انتظار دارید به طور مختصر بیان کنید: «اولین تکه ی شیرینی را که دست زدی بردار»، دوم، اطلاعاتی به او بدهید و بگویید دست او ممکن است آلوده باشد، لذا با مصرف کردن کیکی که دست زده است، از گسترش آلودگی جلوگیری خواهد کرد. درباره ی میکروب توضیح زیادی ندهید بلکه روی با ملاحظه بودن تأکید داشته باشد. یادآوری و تذکر این موارد باید قبل از وقوع حادثه باشد. سوم، از یک کلمه برای یادآوری استفاده کنید و بگویید «شیرینی». چهارم، درباره ی احساساتی که دارید صحبت کنید و بگویید «من دوست ندارم که تو به همه ی شیرینی ها دست بزنی».

فابر و مازلیش تأکید دارند که برخورد را باید با بیان انتظارات خود آغاز کنید. این روش در مورد کودکانی که سن بیشتری دارند بسیار مۆثر است. بگویید: «من انتظار دارم که تو به همه ی شیرینی های این بشقاب دست نزنی».

کودکان در سنین دو تا دو و نیم سالگی می آموزند که از واژه های مۆدبانه نظیر «لطفاً»، «متشکر» و «قابلی ندارد» استفاده کنند. کودکان دوساله معمولاً می گویند «من می خواهم» و شما باید به آنها بیاموزید که درخواست خود را به گونه ای مۆدبانه مطرح کنند. این کار ممکن است ماه ها به طول بینجامد و میزان پیشرفت آن به قدرت سخنگویی فرزندتان بستگی دارد.

کودکان در سنین سه تا سه و نیم سالگی می آموزند که رفتارهای مۆدبانه ای همچون دست نزدن به همه ی غذاها، منتظر دیگران شدن برای صرف غذا و اجازه گرفتن داشته باشند. آنها متوجه می شوند که چنین رفتارهایی باعث برانگیختن تحسین دیگران خواهد شد. آنها می فهمند که اگر رفتاری پسندیده داشته باشند، ما را خوشحال می کنند و اگر رفتاری ناشایست داشته باشند، تنبیه می شوند و اگر سعی کنند، قادر به یادگیری چیزهای جدید خواهند بود. آنها در واقع نتایج اعمال و رفتارهای خود را درک می کنند.

رفتارهایی نظیر قطع نکردن صحبت دیگران بسیار اهمیت دارد. آموزش رفتارهای بهتر و مورد پسند، به برنامه ریزی نیاز دارد. انتظار نداشته باشید که فرزندتان بدون کمک شما، رفتاری مۆدبانه داشته باشد. از دوستان او دعوت کنید تا به خانه ی شما بیایند و با فرزندتان بازی کنند و در طی بازی کردن، ساعتی را هم برای استراحت آنها تعیین کنید.

اگر می خواهید به خانه ی یکی از بستگان خود بروید که فرزندتان علاقه ای به او ندارد، به او بگویید: «می خواهیم به منزل عمه برویم، ملاقات ما کمی طولانی خواهد شد. اگر تو به آرامی بازی کنی و حرف های ما را قطع نکنی، وقتی از خانه ی عمه بیرون آمدیم به پارک خواهیم رفت تا بازی های مورد علاقه ات را انجام دهی».

تعیین جایزه ای معقول برای کودکان، آنها را تشویق می کند تا رفتاری شایسته داشته باشند. ولی قدری منصف باشید و دیداری را که مورد علاقه فرزندتان نیست زیاد طولانی نکنید.


اکنون به نکاتی کلیدی اشاره می کنیم که می تواند در آموزش رفتارهای مۆدبانه به کودکان سودمند باشد:


1. کودکان با مشاهده ی چگونگی برخورد ما با دیگران می توانند طرز برخورد با سایرین را بیاموزند. آیا وقتی چیزی از دستمان افتاد و کسی آن را برداشت و به ما داد، از او تشکر می کنیم؟ آیا از فرزند خود تشکر می کنیم؟ آیا از کلمات مۆدبانه ای نظیر «لطفاً»، «متشکرم» و «قابلی ندارد» استفاده می کنیم؟ آیا وقتی اشتباهی کردیم عذرخواهی می کنیم؟ نحوه ی رفتار ما نشان دهنده ی ارزش ها و فرهنگ ماست.


2. آموزش برخوردهای مۆدبانه به کودکان موجب می شود تا ندای وجدان آنها تقویت شود و بتوانند خشم خود را کنترل کنند.


3. به فرزندتان بیاموزید بدون این که گفتار دیگران را قطع کند، سخنان خود را اظهار نماید. دکتر بارتون اشمیت در کتاب سلامت کودک شما می گوید: «اگرچه کودکان علاقه دارند حرف بزنند ولی باید بیاموزند هنگامی که فرد دیگری سخن می گوید، منتظر شوند تا سخن او به پایان برسد». دکتر اشمیت توصیه می کند به فرزند خود بگویید: «وقتی صحبت خود را با دوستم به پایان رساندم، به سخنان تو گوش خواهم داد». به او پیشنهاد کنید که سرگرم کاری شود تا صحبت شما خاتمه یابد.


4. اگر فرزندتان به درخواست شما توجه نمی کند، برای او مجازات تعیین نمایید. اگر سن فرزندتان از سه سال بیشتر است، نخست به او تذکر بدهید و سپس او را از برخی فعالیت های مورد علاقه اش محروم سازید.


5. کودکان باید بیاموزند که اعضای خانواده ی آنها دارای احترام اند. لذا، وقتی مشغول صحبت با تلفن هستند نباید مزاحم مکالمه ی آنها شد. تعیین کردن مقررات صریح و روشن موجب می شود فرزندتان به بازی مشغول شود تا تلفن شما به پایان برسد.


6. منصف باشید، به فرزند خود بیاموزید که اگر کاری اضطراری با شما داشت بگوید: «پدر، من به شما احتیاج دارم». گفت و گوی تلفنی طولانی کودکان را تحریک می کند تا سخنان شما را قطع کنند. سعی کنید در مواقعی که فرزندتان خواب یا سرگرم بازی است، گفت و گوهای تلفنی خود را انجام دهید.

چگونه به کودکان آموزش دهیم تا بدون پوشک بمانند؟

یکی از دشوارترین و طاقت فرساترین دوران تربیت کودک برای والدین است که به او یاد بدهند داخل توالت دستشویی کند و بتوانند او را از پوشک بگیرند.


آموزش رفتن به دست شویی
برخی از کودکان خیلی زود این مساله را یاد می گیرند اما برخی از آنها ماه ها طول می کشد تا متوجه شوند نباید گوشه و کنار خانه دستشویی کنند. به طور کلی، اگر بخواهید از سنین پایین تر به کودک آموزش بدهید تا دستشویی برود، زمان بیشتری باید صرف کنید.

اگر اصول آموزش صحیح را بدانید برای خود و کودکتان بهتر است و با مشکلات کمتری می توانید بالاخره به او یاد بدهید دستشویی برود. برخی از این اصول را در ادامه مطلب برایتان نوشته ایم.


بررسی آمادگی کودک و خودتان
وقتی کودک یک ساله می شود دیگر می تواند تشخیص دهد چه زمانی دستشویی دارد. برخی از کودکان از 18 ماهگی آمادگی آموزش دستشویی را دارند. اما برخی از آنها تا سه سالگی آمادگی این کار را ندارند. بیشتر والدین این آموزش را هنگامی که کودک دوسال و نیم دارد آغاز می کنند.

از آنجا که بازه زمانی آمادگی کودکان با یکدیگر بسیار گسترده است باید به علایمی که نشان دهنده آمادگی کودک هستند توجه کنید: آیا می تواند از دستورالعمل های ساده پیروی کند؟ آیا می تواند راه برود یا بنشیند؟ آیا می تواند شلوار خود را پایین و سپس بالا بکشد؟ اگر کودک آمادگی های ابتدایی را ندارد، سعی کنید تا حد امکان او را مجبور به انجام این کار نکنید. این اجبار برای روحیه کودک خوب نیست.

بعلاوه، از همه کودکان نباید انتظار مشابهی داشت. اصولا پسرها کندتر از دخترها دستشویی می کنند. یا فرزندان دوم یا سوم خانواده خیلی سریع تر از فرزندان اول یاد می گیرند که خودشان دستشویی بروند.


توجه به زمان‌های حساس
لحظه هایی که در طول رشد کودک برایتان مهم هستند را ثبت کنید. همچنین به مشکلاتی که کودک با آنها مواجه می شود نیز توجه کنید. اگر کودک در دوره آموزش توالت رفتن با تغییر و تحول های جدی همچون خواهر یا برادر دار شدن، رفتن به مهدکودک یا پرستار داشتن روبه رو می شود باید دست از آموزش بردارید و اجازه دهید تا کودک به شرایط جدید کمی عادت کند و سپس برنامه های خود را از سر بگیرید.

هنگامی که وقت یا حوصله کافی ندارید و تحت فشارهای روحی و استرس قرار دارید نیازی نیست آموزش را شروع کنید. ابتدا روحیه خود را درست کنید و بعد از چند ماه با انرژی و حوصله بیشتر خود را برای تکرار هر روزه آموزش ها آماده کنید.

وسط تغییر دکوراسیون خانه، تعویض شغل یا برای بار دوم باردار بودن و داشتن تهوع های بارداری زمان های مناسبی برای آموزش دستشویی رفتن به کودک نیستند. بهتر است چند هفته یا چند ماه صبر کنید تا اوضاع آرام شود.


توصیه تکمیلی برای آموزش دستشویی رفتن کودکان

به کودکتان فرصت دهید: برای آنکه کودک توالت‌رفتن را بیاموزد ابتدا باید مغز او تکامل یابد و سیستم عصبی مرکزی بتواند مثانه او را کنترل کند. وقتی هنوز مغز کامل نیست، کودک بدون اختیار ادرار می‌کند یعنی مثانه یا روده‌ها به محض پرشدن، خالی می‌شوند. تقریبا در تمام کودکان از 28 ماهگی به بعد، مغز تکامل پیدا می‌کند و می‌توانند ادرارشان را کنترل کنند.


از فصل تابستان استفاده کنید: فصل تابستان، بهترین زمان برای گرفتن کودک از پوشک است. کودک را تشویق کنید اگر ادرار یا مدفوع دارد، بگوید. چند ساعت در روز او را باز بگذارید.


به او آموزش دهید: برای کودکتان یک صندلی توالت کوچک بخرید و به او یاد دهید که هر زمان احساس نیاز کرد، روی آن بنشیند. می‌توانید این صندلی را در حمام، دستشویی یا اتاق خود کودک قرار دهید.


مثل بزرگ‌ترها با او رفتار کنید: اگر فرزندتان به تکامل مغزی رسیده اما هنوز توالت رفتن را نیاموخته، او را همراه با خواهر یا برادرزاده‌هایتان به مسافرت ببرید. بودن در کنار کودکان بزرگ‌تر و دیدن آنها باعث می‌شود کودک شما نیز از رفتارهای آنها تقلید کند. فقط مراقب باشید رقابت ایجاد نشود یا اگر فرزندتان اختیار خود را از دست داد، مسخره‌اش نکنید.


اجازه ندهید بیش از 10دقیقه روی صندلی بنشیند: اگر از کودکتان خواستید روی صندلی توالت بنشیند، اما 10دقیقه گذشت و او کاری نکرد، مجبورش نکنید تا همچنان روی صندلی بماند. صندلی توالت او را جمع کنید و ساعتی بعد دوباره از او بخواهید این کار را انجام دهد.


به او اطمینان دهید: برخی کودکان از مدفوع یا ادرارکردن می‌ترسند چون هنوز نمی‌دانند بدن آنها مواد مضر را دفع می‌کند و فکر می‌کنند قسمتی از بدنشان را از دست می‌دهند. ماجرا را برای آنها توضیح دهید تا ترسشان از بین برود.


لباس‌های راحت تن او کنید: وقتی توالت رفتن را به کودک آموزش می‌دهید لباس‌های راحت تن او کنید تا بتواند بلافاصله آنها را دربیاورد. فاصله زمانی بین حس کودک برای توالت رفتن و انجام این کار گاهی بسیار کوتاه است. در تابستان فقط یک شورتک پای او کنید تا بلافاصله بتواند آن را دربیاورد.


تشویقش کنید: برای آموختن پاکیزگی باید کودک را تشویق کرد. تشویق‌های زبانی مثل «تو بزرگ‌شده‌ای» «مایه افتخار هستی» در کنار تشویق‌های عملی! مثلا هر بار که کودکتان ادرار یا مدفوعش را کنترل کرد، به او امتیاز بدهید و بعد از هر 10-5 امتیاز برایش هدیه بخرید.


پوشک‌های شورتی بخرید: در طول زمانی که قرار است پاکیزگی را به فرزندتان آموزش دهید، از پوشک‌های شورتی استفاده کنید تا هم مطمئن باشید همه‌جا را کثیف نمی‌کند هم بتواند در صورت تمایل فورا آن را درآورد.


سرزنش نکنید: شاید کودک برای چند روز اختیار مدفوع و ادرارش را به دست بیاورد اما بعد از آن دوباره نتواند خود را کنترل کند. در این صورت او را سرزنش نکنید و فقط مرتب توالت‌رفتن را به او یادآور شوید.


ترس‌هایش را از بین ببرید: اگر کودکتان از ریختن آب بعد از اجابت‌مزاج می‌ترسد، به او آموزش دهید آب برای شستن و پاک‌کردن است و وقتی روی توالت نشسته آسیبی به او نخواهد زد.


عصرها او را کنترل کنید: کودکان در 3 سالگی تقریبا کنترل ادرار و مدفوع را می‌آموزند اما باز هم کنترل این مساله طی شب کار آسانی نیست و بیشتر کودکان یا آنقدر هوشیار نیستند که خود را کنترل کنند یا توانایی برخاستن از خواب را ندارند. شب‌ها کودکتان را پوشک کنید و برای چند ماه عصرها که او را می‌خوابانید، مراقب کنترل ادرارش باشید. اگر لباس‌های او هنگام بیدارشدن خشک بودند، یعنی شب‌ها هم می شود خیالتان راحت باشد.

یک اختلال و چند بیماری!

اغلب کودکان به دلایل خاصی و در شرایط خاص رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که لازم است برای درمان آن‌ها و جلوگیری از عوارضی که در پی دارد، هرچه سریعتر اقدام شود.

دکتر مسعود مشتاقی روانپزشک در گفتگو‌ با باشگاه خبرنگاران گفت: جویدن ناخن به عنوان یک واکنش روانی در کودکان ایجاد می‌شود.
وی افزود: این واکنش به دلایل زیادی مانند حالات هیجانی، اضطراب، ترس، جلب توجه، کسب آرامش، بروز خشم در سنین 4-5 سالگی ایجاد می‌شود و تا سنین 15-10 سالگی و حتی بزرگسالی ادامه دارد.
وی ادامه داد : از عوارض این اختلال می‌توان به صدمه و تغییر شکل، عفونت یا رشد باکتری در ناخن و ایجاد قارچ در اطراف آن اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود برای درمان این اختلال به روانپزشک و متخصص پوست و مو مراجعه شود و والدین از طریق کاهش اضطراب و تأمین امنیت و آرامش برای کودک به بهبود این اختلال کمک کنند.

مادران نوجوان و عوارض بارداریشان

زمانی که یک خانم نوجوان باردار می شود، مراقبت های لازم برای داشتن یک فرزند سالم و از طرف دیگر یک نوجوان کامل دو برابر خواهد بود. به همین خاطر بارداری دوران نوجوانی خطرات زیادی را برای مادر و جنین خواهد داشت.

با آمار و ارقام شروع می کنیم. هر سال حدود 16 میلیون دختر نوجوان زایمان کرده و مادر می شوند. این دختران بیشتر متعلق به کشورهای در حال توسعه و نیز توسعه نیافته هستند.

تخمین زده شده است که حدود 3 میلیون دختر 15 تا 19 ساله هر سال سقط های خطرناک را تجربه می کنند. در کشورهای کم درآمد و در حال توسعه، عوارض بارداری و تولد نوزاد، علت فوت بیشتر دختران 15 تا 19 ساله است.

مرده زایی و مرگ نوزادان تازه متولد شده در میان مادران نوجوان و کم سن و سال 50 درصد بیشتر از زنان 20 تا 29 ساله است.
نوزادان مادران نوجوان به احتمال بیشتری کم وزن و نارس خواهند بود.

نوجوانی دوره بسیار مهمی از زندگی یک انسان است. تکامل استخوان ها و رشد قدی، تغییرات هورمونی و بلوغ جنسی، تغییرات رفتار و تکامل شخصیتی و بسیاری دیگر از وقایع سلامتی در طول این دوره شکل می گیرد.

از طرف دیگر بارداری نیز دوره ای بسیار حائز اهمیت است که نداشتن مراقبت های سالم در طول این دوره تاثیرات جبران ناپذیری بر سلامت مادر و فرزند بر جای خواهد گذاشت. زمانی که یک خانم نوجوان باردار می شود، مراقبت های لازم برای داشتن یک فرزند سالم و از طرف دیگر یک نوجوان کامل دو برابر خواهد بود. به همین خاطر بارداری دوران نوجوانی خطرات زیادی را برای مادر و جنین خواهد داشت.
مصرف قرص اسید فولیک قبل از بارداری از مهم ترین اقدامات لازم است. کمبود این ویتامین در مادر در 28 روز اول بارداری علت اصلی نقص های لوله عصبی و اختلالات ذهنی در کودکان است


علائم بارداری در مادران نوجوان
عقب افتادن یک دوره یا بیشتر از دوره های قاعدگی قدیمی ترین راه تشخیص بارداری بوده است. اما این می تواند مادر نوجوان را گمراه کند، چراکه نوجوانان معمولا به دلیل شروع دوره بلوغ ممکن است دوره های قاعدگی نامنظم را تجربه کنند و از این رو ممکن است این تاخیر در قاعدگی را طبیعی در نظر بگیرند.


اما لیست کامل سایر علائم بارداری شامل موارد زیر است:
- عقب افتادن یک دوره قاعدگی
- تهوع و استفراغ یا همان "بیماری صبحگاهی" که می تواند علاوه بر صبح در تمام طول روز فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
- اشتیاق و نفرت شدید از غذاهای خاص، مخصوصا گوشت و غذاهای سرخ شده و چرب
- درد و سوزش در سینه ها
- خستگی غیر عادی
- تکرر ادرار
- تغییرات غیر عادی در خلق و خو


عوارض بارداری در نوجوانی


1- عدم وجود مراقبت های پیش از زایمان
دختران نوجوانی که باردار می شوند، مخصوصا آنهایی که از طرف خانواده و مخصوصا همسر حمایت نمی شوند، قطعا مراقبت لازم قبل از زایمان را نخواهند داشت. به علاوه آنکه بیشتر مادران نوجوان، به طور ناخواسته باردار می شوند و از این رو مراقبت های قبل بارداری را نیز رعایت نخواهند کرد.

مراقبت های قبل زایمان مخصوصا در ماه های اول بارداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. فقدان این مراقبت ها سلامت مادر و جنین را تهدید خواهد کرد. توجه به رژیم غذایی مادر و مصرف مکمل ها، توجه به روند وزن گیری مادر، مراقبت های قند خون و فشار خون و علائم حیاتی مادر، کنترل رشد جنین و تکامل اندام ها، لازمه داشتن یک بارداری سالم و در نتیجه یک کودک سالم است.

مصرف قرص اسید فولیک قبل از بارداری از مهم ترین اقدامات لازم است. کمبود این ویتامین در مادر در 28 روز اول بارداری علت اصلی نقص های لوله عصبی و اختلالات ذهنی در کودکان است. حال آنکه یک مادر نوجوان به دلیل رشد و نیاز بدن خود به این ویتامین، در صورت نداشتن تغذیه مناسب قطعا کمبود این ویتامین را تجربه خواهد کرد.


2- افزایش فشار خون
مادران نوجوان بیشتر از مادران سن 20 تا 30 سال در معرض افزایش فشار خون بیمارگونه قرار خواهند داشت.

پره اکلامپسی، وضعیت خطرناکی که با افزایش فشار خون و افزایش دفع پروتئین از ادرار، احتباس آب و نمک در بدن، ورم دست ها و صورت مادر و نیز تخریب اندام ها تظاهر می کند، در مادران نوجوان شایع تر خواهد بود.

این بیماری نیاز به درمان و کنترل علائم دارد و عدم کنترل این بیماری می تواند منجر به اختلال وزن گیری مادر و جنین شود.


3- تولد نوزاد نارس
یک بارداری کامل، چهل هفته طول می کشد. نوزادی که قبل از 37 هفتگی متولد شود، یک نوزاد نارس یا به اصطلاح پیش ترم است.

در برخی موارد، زایمان های قبل از 37 هفته با درمان های خاص و استراحت مطلق مادر قابل کنترل است.

یک نوزاد نابالغ علاوه بر وزن کمتر از نوزاد بالغ، بیشتر به بیماری های ریوی، مشکلات گوارشی، مشکلات بینایی، شناختی و سایر اختلالات دچار خواهد شد.


4- تولد نوزاد کم وزن
نوجوانان به احتمال بیشتری نوزاد با وزن کمتر از حد طبیعی خواهند داشت. این کم وزن بودن می تواند به دلیل کمتر بودن سن داخل رحمی و زایمان قبل از موعد باشد. یک نوزاد کم وزن نوزادی است که بین 1500 تا 2500 گرم وزن داشته باشد و نوزاد بسیار کم وزن، وزن کمتر از 1500 گرم خواهد داشت.

این نوزادان کم وزن معمولا برای نفس کشیدن در روزهای اول، به دستگاه ونتیلاتور نیاز دارند و برای چند روز برای تنظیم شدن علائم حیاتی، در بیمارستان تحت مراقبت خواهند بود.


5- افسردگی بعد از زایمان
نوجوانان به احتمال بیشتری در معرض خطر افسردگی بعد زایمان قرار خواهند داشت. دخترانی که در در زمان بارداری و یا بعد زایمانشان احساس یاس و ناامیدی، تنهایی و افسردگی دارند لازم است به پزشک مشاور مراجعه کنند و از حمایت روانی خانواده و مخصوصا همسرشان بهره مند شوند.

به طور کلی اگرچه ما بارداری را برای دختران کمتر از 18 سال تهدیدکننده سلامتی می دانیم، اما لازم است این را هم بدانیم که نوجوانان سالم در صورتی که مراقبت های قبل و هنگام بارداری را به خوبی پشت سر بگذارند، رفتارهای غلط و سبک زندگی خود را به سمت سبک سالم تغییر دهند، قادر خواهند بود نوزادی قوی و سالم داشته باشند.

کاهش اضطراب کودکان در ایام امتحانات، به کمک والدین

یک روان‌شناس با اشاره به اهمیت نقش والدین در کاهش اضطراب دانش‌آموزان، گفت: والدین می‌توانند با برنامه‌ریزی‌هایی از قبیل کم‌کردن میهمانی‌ها و خواب به‌موقع، فرزندان خود را در روزهای امتحان همراهی کنند.

لیلا عباسی، اظهار کرد: دانش‌آموزان در ایام امتحان معمولاً دچار اضطراب می‌شوند نه استرس و با توجه به اینکه اضطراب در جامعه ما شایع شده است، شیوع آن در بین دانش‌آموزان نیز دیده می‌شود.
وی تصریح‌کرد: فشارهایی که از جانب مدرسه یا خانواده به دانش‌آموزان وارد می‌شود، به‌گونه‌ای است که کودکان و نوجوانان احساس می‌کنند زیر ذره‌بین قرار گرفته‌اند و این باعث می‌شود که آن‌ها دچار اضطراب شوند.

این روان‌شناس خواب منظم و کافی را از عوامل مؤثر در کاهش اضطراب دانش‌آموزان دانست و افزود: بیداری‌های شب امتحان باعث می‌شود که دانش‌آموزان به‌صورت خواب‌آلود در جلسه امتحان حاضر شوند و در اثر اضطراب ناشی از این کم‌خوابی، نتیجه مطلوبی در امتحان به ‌دست نیاورند. وی با تأکید بر اینکه دانش‌آموزان باید در طول سال‌تحصیلی، یک برنامه منظم مطالعاتی داشته باشند، اظهار کرد: زمانی که دانش‌آموزان به توانایی‌های خود پی برده و به آن ارزش قایل شوند، حس اعتماد به‌ نفس در آنان به ‌وجود می‌آید، ولی کم‌کاری و تنبلی در طول سال‌تحصیلی باعث عدم داشتن اعتماد به ‌نفس در جلسه امتحان و ایجاد اضطراب می‌شود. عباسی با بیان اینکه در روزهای امتحان به علت استرس و فشارهای عصبی، به طور معمول تغذیه دانش‌آموزان دچار اشکال می‌شود که در این راستا با داشتن تغذیه صحیح، می‌توان بازده فکری آنان را افزایش داد و سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت کرد، گفت: داشتن استرس در امتحانات، تأثیر زیادی بر یادگیری دانش آموزان داشته و سیستم ایمنی بدن آنان را ضعیف می‌کند.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه برخی دانش‌آموزان به غلط تصور می‌کنند که غذا و استراحت مانع مطالعه آنان می‌شود، ادامه داد: دانش‌آموزان باید در طول امتحانات از غذاهای مقوی و پرانرژی مانند گردو، بادام، کشمش، خرما، شیرموز، آب پرتقال و بیسکویت که دارای مواد لازم برای بدن هستند، استفاده کنند.

این روان‌شناس با بیان اینکه استرس همیشه چیز بدی نیست، افزود: در واقع یک میزان حداکثری مطلوب استرس وجود دارد که هر چه به این سطح از استرس نزدیک‌تر شد، عملکرد بهتر می‌شود، اما استرس بیش از حد در فصل امتحانات دقیقاً مانند هر عامل دیگری که مانع تمرکز بر پرسش‌ها می‌شود، عمل می‌کند و باعث می‌شود مطالب یاد گرفته شده فراموش شود.

عباسی، برنامه‌ریزی را یکی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از استرس دانست و یادآور شد: بیشتر دانش‌آموزان می‌دانند که خواندن و حفظ کردن مطالب در شب پیش از امتحان، هیچ‌گاه مانند مطالعه برنامه‌ریزی شده در طول ماه‌های گذشته ثمربخش نیست، به همین خاطر توصیه می‌شود دانش‌آموزان به همراه والدین خود یک جدول زمان‌بندی برای کار آماده کنند و بر اساس آن پیش بروند، البته در این شرایط استراحت کافی نباید فراموش شود.