روش های آماده کردن کودکتان برای پذیرش فرزند جدید

خانواده‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که شرایط جدید برای فرزند اول خانواده پذیرفته شده نیست و اندکی زمان می‌برد تا او به شرایط جدید عادت کند.

فاطمه مرادی با بیان اینکه فرزند اول خانواده به سختی می‌تواند حضور کودک دیگر را در زندگی تحمل کند، گفت: خانواده‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که شرایط جدید برای فرزند اول خانواده پذیرفته شده نیست و اندکی زمان می‌برد تا او به شرایط جدید عادت کند.
وی افزود: این شرایط برای کودکانی که نازپرورده‌تر هستند سخت‌تر است، چرا که با تولد فرزند جدید آنها موقعیت پیشین خود را در خطر می‌بینند. این روانشناس گفت: زمان تولد فرزند دوم در واقع محبت والدین بین فرزندانشان تقسیم می‌شود و این مسئله برای فرزند اول اندکی ناخوشایند است.
وی درباره برخورد مناسب والدین با فرزند اول، گفت: والدین باید قبل از تولد فرزند جدید شرایط را برای حضور او در خانه فراهم کنند. مرادی به خانواده‌ها توصیه کرد: حداقل چهار تا شش هفته قبل از تولد فرزند جدید شرایط موجود در خانه را تغییر داده و کودک را متوجه حضور فرزند دوم به عنوان خواهر یا برادرش کرده و از این طریق تا حد زیادی از بروز ناسازگاری و بداخلاقی کودک جلوگیری کنند.

وی با اشاره به اینکه تشریح مزایای داشتن خواهر و برادر برای کودک می‌تواند او را برای داشتن خواهر یا برادر آماده کند، تاکیدکرد: در خانه باید شرایطی فراهم شود تا فرزند اول حس مالکیت نسبت به فرزند جدید را به دست آورده و شرایط را درک کند.

این روانشناس به والدین توصیه کرد: هنگام خرید وسایل مورد نیاز فرزند جدید، برای فرزند بزرگترشان هم اسباب‌بازی‌های ویژه و مخصوص او را بخرند که او احساس بی‌ارزشی نکند.

مرادی یکی از راه‌های پذیرش فرزند جدید توسط فرزند قبلی را ترتیب‌دادن برنامه‌های بیشتر برای کودک با پدرش برای عادت‌کردن او به همراهی با پدرش دانست و گفت: این اقدام می‌تواند تا حد زیادی فرزند اول را از وابستگی به مادر دور کرده و در قبول شرایط توسط او برای پذیرش فرزند بعدی موثر باشد.

وی به والدین توصیه کرد: فرزندان اولشان را به رابطه ملایم با فرزند جدید تشویق کنند و تلاش کنند تا با دادن مسئولیت‌ها و وظایف مختلف به او، مزایای بزرگتر بودن را به عنوان یک حمایت‌گر به او بشناسانند.

مرادی در ادامه اختلاف سن مناسب بین فرزندان را بیشتر از دو سال عنوان و خاطر نشان کرد: کودکانی که اختلاف سن کمتر از دو سال داشته باشند آسیب‌های بیشتری می‌بینند، چرا که این کودکان نیاز بیشتری به مادرشان دارند.

این روانشناس با اشاره به اینکه سه سبک برای پرورش کودکان وجود دارد، این سه سبک را شامل سبک‌های آسان‌گیر، سخت‌گیر و مقتدرانه دانست و گفت: بهترین روشی که سبب می‌شود تا کودک آسیب کمتری از تولد فرزند جدید ببیند، استفاده از سبک مقتدرانه در پرورش او است.

مراقبت بیشتر در دوران نوجوانی پسرتان

وقتی که صحبت از نوجوان می شود بلا‌فاصله به یاد پسران می افتیم چون همیشه آزادی عمل و جنب و جوش بیشتر ی دارند و به همین علت و به علت توجه کمتر به جسم و روان خود، ممکن است در معرض عوامل آسیب زای محیطی قرار گیرند. این موضوع ما را موظف می‌کند که توجه بیشتری به جنبه های مختلف سلا‌مت نوجوانان پسر داشته باشیم. در این نوشته به برخی از این جنبه ها اشاره می کنیم.

اجتماعی بودن پسرهای نوجوان: در بسیاری از کشورهای جهان، پسرها برخلاف دخترها به گونه‌ای تربیت شده‌اند که گویی مستقل و آزادند. این طرز تربیت موجب شده که پسرها توجه‌ای به سلامت جسمی خود نداشته باشند. در بسیاری از موارد، پسرها در مواجهه با مشکلات با کسی مشورت نمی‌کنند و حتی به مراکز مشاوره یا مراکز بهداشتی نیز مراجعه نمی‌کنند.
سلامت جنسی: در برخی از کشورها، روابط جنسی از سنین نوجوانی آغاز می‌شود. ناآگاهی نسبت به خطرهای احتمالی این گونه روابط، گاهی مشکلات فراوانی برای هر دو جنس به وجود می‌آورد. پسرها برخلاف دخترها درباره تغییرات بدنی خود و سلامت جنسی‌شان اهمیتی قایل نیستند و به همین دلیل بیماری‌ها و مشکلات جنسی در میان پسرها نسبت به دخترها رواج بیشتری دارد.

سلامت روانی: پسرها در سنین نوجوانی تقریبا به کسی اعتماد نمی‌کنند. وقتی با مساله حادی رو به رو می‌شوند به طور معمول با کسی در مورد آن صحبت نمی‌کنند و چون نمی‌توانند با آن کنار بیایند در اغلب موارد دست به خودکشی می‌زنند. آمار نشان داده است گرچه دخترهای نوجوان سه برابر پسرها تصمیم به خودکشی می‌گیرند ولی پسرها سه برابر دخترها موفق به اجرای آن می‌شوند.

سلامت جسمی: یکی از بزرگ‌ترین دلایل مرگ و میر در جنس مذکر، جراحات و بیماری‌های ناشی از خشونت فیزیکی است. در تمامی نقاط دنیا، دختران بیشتر در معرض خشونت‌های جنسی و پسرها در معرض خشونت‌های فیزیکی قرار دارند. نوجوانان پسری که بیشتر وقت خود را خارج از منزل صرف می‌کنند یا جزو خانواده‌های بی‌بضاعت‌اند به‌طور معمول قربانی این نوع خشونت‌ها هستند و اغلب نیز دچار ناراحتی‌های روانی می‌شوند. تحقیقات متعددی نشان داده، پسرهایی که در سن کودکی یا نوجوانی در معرض خشونت فیزیکی قرار می‌گیرند، در بزرگسالی دچار مشکلاتی در تکلم می‌شوند.

بسیاری از همین نوجوانان موجب ظهور درگیری‌های داخل کشوری‌اند و به همین دلیل زندانی یا کشته می‌شوند.

به این علل و بسیاری عوامل دیگر ، ضروری به نظر می‌رسد تا به سلامت و پیشرفت نوجوانان پسر توجه بیشتری مبذول شود. توجه به این گروه نه تنها به معنی زیر سوال رفتن مساوات جنسی نیست بلکه فواید آتی آن نصیب تمامی اقشار و سنین از جمله نوجوانان، زنان، کودکان و مردان تمامی طبقات جامعه خواهد شد.

دوره نوجوانی و ارتباط با جنس مخالف!

از مهم ترین ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ ، شکل گیری روابط با جنس مخالف و آغاز فعالیت جنسی می باشد.



رشد انسان فرآیندی پیچیده و متاثر از مجموعه عوامل وراثتی و محیطی است که فارغ از زیرو بم های ظریف برخاسته از تفاوت های فردی و محیطی ، در تمامی جوامع انسانی ، الگویی تقریبا یکسان را از نظر مراحل رشدی طی می کند. هر یک از مراحل رشد در انسان ، چالش ها و نیازهای خاص خود را داشته و گذر از آن به سلامت ، نیازمند بهره مندی از حداقل قابلیت های فردی کسب شده در مراحل قبلی می باشد.
یکی از مراحل بسیار مهم و در عین حال تنش زای دوران رشد ، بلوغ و نوجوانی است. دورانی که می تواند با اثرپذیری بسیار از روند گذر مراحل قبلی و نوع برخورد والدین و جامعه ، جایگاه فرد را در جامعه به عنوان فردی بزرگسال تعیین کند.
از مهم ترین ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ ، شکل گیری روابط با جنس مخالف و آغاز فعالیت جنسی می باشد. روابطی که می تواند تعیین کننده سرنوشت زندگی مشترک فرد در آینده باشد. نوع برقراری روابط در این دوران و تاثیر آن بر روند تفکر و رشد و بلوغ فکری و احساسی نوجوان تاثیری غیر قابل انکار بر روابط وی در آینده با جنس مخالف به عنوان فردی بزرگسال و انتخاب همسر و تشکیل خانواده خواهد داشت. در این میان خانواده به عنوان ابتدایی ترین و مهم ترین ساختار سازنده بنیان های عاطفی ، فکری و رفتاری کودک و نوجوان بیش از هر نهاد دیگری می تواند بر گذر نوجوان از این مرحله تاثیر گذار باشد. اگر متوجه شوید که فرزند نوجوان شما وارد یک رابطه عاطفی با جنس مخالف خود شده است چه واکنشی نشان خواهید داد ؟

راهکارهای ذیل به شما در نحوه روبرو شدن با این پدیده طبیعی و کمک به فرزندتان در بهره مندی موثر و سازنده از این موقعیت کمک خواهد نمود :
1- پذیرای این موقعیت باشید
فراموش نکنید که فرزند شما کار غیر طبیعی انجام نداده است. آشنایی با جنس مخالف یکی از اتفاقات عادی و رایج در دوران نوجوانی و بلوغ است پس این مساله را برای خود یادآوری و هضم کرده و تصور نکنید فرزند شما یک منحرف اخلاقی است ! تعریف انحراف اخلاقی بسیار متفاوت است حتی در جوامع سنتی یا دارای باورهای مذهبی سخت گیرانه !

2- از صحبت در این رابطه استقبال کنید
لازم نیست به فرزند خود بفهمانید که متوجه شکل گیری چنین رابطه ای شده اید. به خواست وی احترام بگذارید اگر مایل نیست شما را از این رابطه مطلع کنید شما هم نباید سعی کنید به وی بفهمانید که خیلی باهوش هستید و مچ وی را گرفته اید ! اما اگر او تمایل به صحبت با شما در این زمینه داشت از صحبت در این رابطه استقبال کنید . هرگز در این مکالمه سعی نکنید خود را والدی باهوش ، با تجربه یا آموزگاری مجرب نشان دهید. برای وی یک دوست صمیمی باشید. حرفهایش را بشنوید و صادق باشید . مطمئن باشید به این ترتیب خواهید توانست اطلاعات مفیدی درباره چگونگی این رابطه به دست آورید.

3- جاسوس نباشید
فرزند شما در حال صحبت با تلفن همراه خود است و شما نیز دائما سعی می کنید در پشت درب اتاق به مکالمات وی گوش دهید. شما با اینکار ریسک بزرگی می کنید. نوجوان شما بسیار از آن چیزی که شما تصور می کنید حساس تر و زیرک تر است. او به زودی متوجه رفتارهای تعقیبی شما شده و اعتماد خود را به شما از دست خواهد داد. با ایجاد اعتماد متقابل ، وی هر آن چه را که شما نیاز به دانستن آن دارید به شما خواهد گفت پس اشتباه نکنید !

4- به تصمیم فرزند خود احترام بگذارید
اگر با انتخاب فرزند خود مشکل دارید سعی نکنید تا وی را به زور از این دوستی منصرف کنید. بیان مستقیم و تهاجمی معایب طرف مقابل و عدم تجانس این رابطه نتیجه ای جز ضعیف شدن روابط شما و فرزندتان به دنبال نخواهد داشت. در مورد روابط خطرآفرین با احتیاط رفتار کنید و به صورت مستقیم به مقابله با آن نپردازید. اگر نمی دانید چه کنید به متخصص مراجعه کنید. به انتخاب وی به عنوان یک نوجوان ، احترام بگذارید

5- آموزش را فراموش نکنید ولی با احتیاط !
در موقعیت مناسب درباره خطر روابط جنسی در دوران نوجوانی و عواقب و مشکلات بعدی آن با فرزند خود صحبت کنید. ملامت گر نباشید ولی به وی بیاموزید که موقعیت های خطرناک که می تواند منجر به از دست دادن کنترل نفس شده و خطر آفرین باشد کدامند و راهکارهای برون رفت از این موقعیت ها را به وی بیاموزید. درباره افراد سودجو به وی هشدار داده و از وی بخواهید تا درصورتی که کسی قصد ایجاد مزاحمت برای وی را داشت به شما گزارش دهد.
به وی در شناسایی علائم هشدار دهنده کمک کنید. لازم است بستر مناسب برای اعتماد فرزند خود و درنتیجه آموزش و صحبت در این رابطه را پیش از این ایجاد کرده باشید ولی هنوز دیر نیست. اعتماد ،کلیدی ترین مولفه صحبت با فرندتان در این رابطه است. بهتر است والد هم جنس با نوجوان ، این وظیفه را بر عهده بگیرد.

6- اجازه دهید این رابطه آشکار و غیر مخفیانه باشد
یک گردش دسته جمعی خانوادگی به همراه دوست فرزندتان موقعیت بسیار خوبی است که با وی آشنا شده و بدون ایجاد حساسیت یا مقاومت ، پی به چگونگی رابطه ایجاد شده ببرید. دلیلی وجود ندارد که یک رابطه سالم را قطع یا مخفی کنید. اجازه دهید که فرزند شما بداند که شما برای وی احترام قائل هستید. روابط مخفی ، غیرقابل کنترل بوده و گاهی در مکانهای نا مناسب و یا در حضور افراد نامناسب صورت گرفته و می تواند خطر آفرین باشد.میگنا دات آی آر، در عین حال لازم است شرایط خاص فرهنگی خانواده خود را نیز تا حدودی در نظر داشته باشید. قرار نیست فرزند شما و یا خود شما فردی غیر عادی و انگشت نما باشید

7- وی را به حال خود نگذارید
فرزند خود را کاملا آزاد و بی قید نگذارید. علاوه بر ارائه آموزش های لازم به منظور شکل دهی به روابط این دوران ، لازم است تا شرایط خطر آفرین را شناسایی کنید. دوستی فرزند نوجوان شما با فردی که ارزش های اخلاقی و خانوادگی نامناسبی دارد می تواند خطر آفرین باشد در این صورت به جای مقابله مستقیم ، با جلب اعتماد فرزندتان و صحبت غیر مستقیم می توانید خطرات رابطه با فرد مورد نظر را به وی یادآوری کنید. به این منظور می توانید از افرادی که بیشتر مورد اعتماد فرزندتان هستند استفاده کنید. هرگز به زور ، ارعاب ، تحقیر ، تهدید و . . . متوسل نشوید و در صورت نیاز از متخصصین کمک بگیرید.

لجبازی کردن، گاهی اقتضای سن کودک است

فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان گفت: در بسیاری از موارد بی‌توجهی، لجبازی، نافرمانی، ‌مقابله‌جویی و عصبانیت کودک و دیگر حالت‌های رفتاری و هیجانی کودک متناسب با سن و سطح تکاملی‌اش است.



غزال زاهد در پاسخ به پرسش یکی از شهروندان در فارس در مورد لجبازی و مشکلات رفتاری کودکان، اظهار داشت: کم بودن دانسته‌های والدین در مورد روش‌های تربیت فرزند و آشنا نبودن با مراحل تکاملی کودک و اعمال رفتار نامتناسب با سن و مرحله تکاملی کودک به شکایت‌های مادران منجر می‌شود.
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان گفت: والدین اکثراً از رفتار و حالات هیجانی کودک خود شکایت دارند و عنوان می‌کنند که کودک، بی‌توجه، لجباز، نافرمان،‌مقابله‌جو و عصبانی است؛ همچنین از مسائل تغذیه‌ای کودک شکایت دارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: بعد از مراجعه والدین به روانپزشکان، وقتی ما با کودک صحبت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که حالت‌های رفتاری و هیجانی کودک متناسب با سن و سطح تکاملی‌اش است و مادر یا پدر به علت ناآگاهی و بی‌اطلاعی از این مقتضیات، نگران شده و با کودک برخورد می‌کنند و در نهایت به ما مراجعه می‌کنند.

زاهد ادامه داد:‌ باید در یک کلام ساده به خانواده‌ها گفت:، پدر و مادر عزیز! بعضی از رفتارهای هیجانی کودک مربوط به سن اوست و شما باید دانسته‌هایتان را زیاد کنید و بدانید که یک کودک دوساله لجبازی می‌کند یا کودک 3 ساله با توضیحات شما قانع نمی‌شود.
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان افزود: پدر و مادران باید طی آموزش‌هایی با مراحل تکاملی کودک آشنا شوند و بدانند کودک را در هر مرحله چطور باید تربیت کنند.
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان تصریح کرد: والدین توجه داشته باشند، دستور، تشویق و تنبیه در هر سن و در هر مرحله از رشد جسمی و عقلی کودک متفاوت است و باید با توجه به این رده سنی رفتار مناسب را اعمال شود.

ایجاد اضطراب در کودکان به دلیل اخبار ناهمخوان با روحیه‌ آنان

معاون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایلام گفت: دریافت اطلاعات خام از رسانه‌ها به ویژه تلویزیون در زمینه اخبار ناهمخوان با روحیه کودکانه آنان را دچار اضطراب و تشویش می‌کند و ایجاد مصونیت در برابر این اضطراب نیازمند تحلیل وقایع برای آنها توسط والدین و افراد آگاه است.
«صادق اکبری» در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: نفوذ رسانه‌ها به ویژه تلویزیون در جامعه معاصر و تاثیرات فوق‌العاده آن در افراد بویژه کودکان که اوقات زیادی را صرف تماشای آن می‌کنند و هر چند بیننده‌ی اخبار به عنوان بخشی از برنامه‌ی تلویزیون نیستند اما ناخواسته به جهت حضور دائمی در فضای خانه،‌ اخبار مصور رخدادهای جاری جهان مورد توجه و کنجکاوی کودکانه‌ی آنها قرار می‌گیرد و عواطف آنان از وقایع تلخ و شیرین متأثر می‌شود.

وی با بیان اینکه عوارض این تأثیر روحی پنهان که تشخیص آن توسط والدین و مربیان به جهت احساسات سیال کودکانه که خود نیز از بیان آن ناتوانند دشوار است زیرا مرز غم و شادی کودکان به جهت توقعات اندک و برآوردنی چندان محسوس نیست و می‌توانند به شکل موقت بر احساسات متضاد خود فائق آیند تصریح کرد: واقعیت این است که کودکان در دوران استرس‌زای معاصر به جهت شرایط خاص جهانی بیشتر در موضع فشار روانی ناشی از تعاملات اجتماعی در محیط زندگی هستند و فضای ذهن محدود آنها به جهت بضاعت اندک تجربی و شناختی و از تحلیل شرایط جهانی و گاه حتی مجهول برای بزرگسالان آنها را دچار نا آرامی روحی می‌کند و نگاه مثبت‌گرایانه‌ی آنها را هدف می‌گیرد که اثرات آن دراز‌مدت بوده و در بزرگسالی نمود پیدا می‌کند.

معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان ایلام ادامه داد: پیش‌بینی اثرات ناخوشایند اخبار دنیای بزرگسالان بر جسم و جان کودکان دشوار نیست و از سویی آگاهی کودکان از حوادث جاری کشور و جهان و افزایش دانائی آنان از دنیای پیرامون ضرورت دارد.

اکبری تصریح کرد: هر چند با توجه به نقش رسانه‌های گروهی به خصوص تلویزیون در زندگی کودکان چیزی را نمی‌توان از آنان پنهان داشت اما دریافت اطلاعات خام از رسانه‌ها به ویژه تلویزیون در زمینه اخبار ناهمخوان با روحیه کودکانه مانند جنگ، درگیری‌های قومی و نژادی، ترور، کشتار، خشونت، بلایای طبیعی، زلزله، سیل، فجایع انسانی چون بی‌خانمانی، آوارگی، قحطی و امثال اینها کودکان را دچار اضطراب و تشویش می‌کند که برون رفت و ایجاد مصونیت در برابر آن نیازمند تحلیل علل وقایع و موقعیت زمانی و مکانی این حوادث توسط والدین و افراد معتمد و آگاه پیرامون است تا کودکان حوادث را حتی‌الامکان با توجه به ظرفیت ذهنی خویش دریابند زیرا آنان دامنه‌ی تاثیر و مصونیت از رخدادهای جاری را بر زندگی خود و اطرافیان را به سمت دشواری درک در انطباق موقعیت زمانی و مکانی را در نمی‌یابند.

وی با بیان اینکه این نا آگاهی منشاء احساس نا امنی و تشویش شده و برداشت کودکانه‌ی آنها را از زندگی تحت تاثیر خویش می‌گیرد و در هراسی مداوم نگران امنیت خود و اطرافیان می‌شود تصریح کرد: بازخوان اطلاعات دریافت شده و کمک در تفسیر حوادث برای کودکان توسط والدین و بزرگترهای آگاه سبب می‌شود دامنه‌ی تاثیر حوادث بر زندگی خویش و محیط پیرامون را آن گونه که هست دریابند و شدت القائات هراس‌زا را بر آنان کاسته و با نگرش مثبت به جهان هستی و روند اتفاقات احساس امنیت خاطر کنند.