چاقی در میانسالی، دشمن حافظه!

چاقی یکی از معضلات بهداشتی در سراسر دنیاست و گسترش روزافزون آن تهدیدی برای سلامت جوامع از جنبه‌های مختلف به شمار می رود. دیابت، بیماری های قلبی- عروقی، پرفشاری خون، افزایش چربی های خون و... از عوارض اضافه وزن و چاقی می باشند.

تحقیقات اخیر نشان می دهند که چاقی با کاهش حافظه نیز در ارتباط است. در برخی از پژوهش‌ها مشخص شده است که بافت چربی، ماده ای تحت عنوان سیتوکین ترشح می‌کند که می‌تواند زمینه‌ساز بروز التهاب در بافت‌های مختلف بدن از جمله بافت مغزی شده و حافظه را تحت تاثیر قرار دهد.
در تحقیقات دیگری که محققان دانشگاه نورث وسترن امریکا انجام داده‌اند، رابطه مستقیمی بین میزان اضافه وزن به خصوص چاقی در ناحیه باسن و ران ها (چاقی گلابی شکل) با کاهش حافظه و مهارت های شناختی مشاهده شده است.

در واقع نتایج حاکی از این بود که زنان مبتلا به چاقی گلابی شکل (به معنی تجمع چربی در اطراف ناحیه لگن در مقابل چاقی سیبی به معنی افزایش تجمع در ناحیه شکم) بیشتر از سایر گروه‌ها دچار اختلال در حافظه و فراموشی می‌شوند. نکته جالب در این تحقیقات این بود که چگونگی تاثیر چاقی بر حافظه با مکان ذخیره چربی در ارتباط مستقیم است. تجمع چربی در اطراف ران ها و باسن تاثیر منفی بیشتری برحافظه دارد و احتمالا این امر وابسته به نوع سلولهای چربی ذخیره شده در اطراف ران نسبت به دور کمر است . حقیقت آن است که نمی توان محل تجمع چربی را تغییر داد ولی کنترل وزن در محدوده طبیعی، از عوارض چاقی از جمله ضعف حافظه پیشگیری می نماید.

در یک مطالعه جدید در همین زمینه که در نشریه انجمن سالمندان امریکا به چاپ رسیده است، 8745 زن 65 تا 79 ساله یائسه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مطالعه نشان داد که با هر یک واحد افزایش در شاخص توده بدنی یا BMI، سطح حافظه یک درجه کاهش می یابد. اعتقاد دانشمندان بر آنست که چربی بدن احتمالا در تشکیل پلاک های مربوط به بیماری آلزایمر و یا مقاومت در مسیر خون رسانی به مغز تاثیرگذار است.

علاوه بر مضرات متعددی که پیش از این در ارتباط چاقی و بروز بیماری های متابولیک شناخته شده اند، شواهد جدید علمی حاکی از آن است که چاقی و افزایش شاخص توده بدن تاثیر منفی بر عملکرد مغز، به خصوص حافظه دارد. لذا متخصصان توصیه می کنند اصلاح شیوه زندگی و کنترل وزن از طریق ورزش و رژیم غذایی مناسب به ویژه در دوران میانسالی و سالمندی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.