انواع بیوفیدبک

برق نگاری ماهیچه ای : (EMG)

در این نوع  بیوفیدبک  از فعالیتهای الکتریکی که به وسیله ماهیچه ها تولید میشود به عنوان نشانه ای از تنش ماهیچه ای استفاده شده است.و بیمار به وسیله کاهش تنش ایجاد شده تقویت دریافت می کند.یکی دیگر از انواع کاربردهای این نوع از بیوفیدبک درمان سردرد های تنشی می باشد.که این نوع سردرد  بیشتر در مواقع استرس زا در اثر نگه داشتن ماهیچه های خاصی از سر در یک وضعیت تنشی ، به وجود می آیند.که در این مواقع فرد از حالت خود آگاه نیست.

با قراردادن سنسورهای مختلف،تنش ماهیچه های سر،فک و گردن دریافت و ثبت می شود.و گاهی این نوع تنش به صوت تبدیل می شود.و با افزایش و یا کاهش تنش در ماهیچه صدا بالا و پایین میشود.و در نتیجه بیمار از تغییرات تنش آگاه میشود وتلاش میکند که صدا را کاهش دهد.(به جای صوت از تصویر هم میتوان استفاده نمود).

پس از زمان کوتاهی وطی یک فرایند آزمون و خطا بیمار متوجه میشود که چگونه صدا را کاهش دهد و در نهایت فک پیشانی و یا گردن خود را از تنش نجات دهد و سردرد های خود را کاهش دهد.بیمار میتواند در زمان کوتاهی این مهارت جدید را یاد بگیرد ودر موقعیت های که قبلأ برایش تنش را بوده آرامش خود را حفظ نماید.این مهارتی که بعد از مدتی ایجاد میشود به صورت جزئی جداناپذیر در فرد ایجاد میشود و فراموش نمی شود.

اخیرأ از این برق نگاری ماهیچه ای برای اسپاسم ماهیچه ای ، مدیریت درد، تنش ماهیچه ای و باز پروری عصب استفاده میشود.این روشهای درمانی برای بیمارانی که سابقه سکته داشته اند و یا بیمارانی که از اسپاسم ماهیچه ای رنج میبرند و یا قربانیان تصادف کاربرد فراوانی دارد.در سالهای اخیر از این تکنیک در درمان بیماران نخاعی و سایر فلج ها استفاده فراوانی می شود.

بیوفید بک حرارتی

زمانی که استرس در فرد به وجود می آید بدن تمایل دارد که منابع موجود را حفظ کند بنابراین در چنین شرایطی گردش خون از امعاء و احشاء درونی به سمت ماهیچه های بزرگ ، قلب و وغز جریان می یابد.

به همین دلیل است که استرس حاد فرسودگی ایجاد می کندو عوارض جبران ناپذیری روی بدن به جای می گذارد.بیوفید فک حرارتی باعث می شود که بدن یاد بگیرد که چطور به وضعیت آرامش برسد و عادات بد را که اکتسابی می باشند یادگیری زدایی کند.

همچین این نوع بیوفیدبک در کنترل میگرن خیلی مؤثر بوده است.و در این روش یک مقاومت گرمایی برای اندازه گیری دمای پوست بدن به انگشتان وصل می شود.و بعد از او خواسته می شود که آگاهانه دمای دست خود را افزایش دهد.همزمان با اینکه فرد تلاش به گرم نمودن دست خود میکند مانیتوری با نشان دادن درجه حرارت به کاربر خود فیدبک می دهد.با توجه به اینکه در میگرن ها جریان خون در بخشی از سرشان افزایش می یابد و در بخشی دیگر کاهش می یابد ، در نتیجه بیمار میتواند با تغییر دادن حرارت بخشی دیگر بعنوان نمونه دست از طریق بیو فیدبک جریان خون اضافی را از سمت سر به سمت خود به جریان در آورد.این کار تورم موجود در رگهای سر را کاهش داده وتهوع،سرگیجه،دردو علائم دیگر میگرن کاهش می یابد.از این نوع روش درمای میتوان برای کودکان، زنان باردارو شیرده استفاده نمود.

پاسخ گالوانیک پوست

در اواخر قرن نوزدهم محققان دریافتند مقاومت پوست در نقاط مختلف بدن متفاوت است.این تفاوت حاصل برانگیختگی فیزیولوژیکی و پردازش ذهنی میباشد.و این تغییرات با فعالیت غدد عرقی مشخص می شود به صورتی که پاسخ با استرس باعث افزایش فعالیت این غدد می شود.به عنوان مثال در این شرایط دستها سرد و مقداری مرطوب میشوند و با بیوفیدبک بدن می آموزد که ریلکسیشن شود و به الگوی نرمال برگردد.و دستها گرم و مرطوب می شود.

ترکیب بیوفیدبک حرارتی و پاسخ گالوانیک پوست روش مناسبی برای اندازه گیری اثرات مدیرت استرس است.

آموزش تنفس

در واقع بسیاری از علائم استرس ناشی از تنفس نادرست می باشد.برخی از این علائم عبارتنداز: آسم،میگرن،پانیک،دردسینه،تحریک پذیری،سندرم روده و….یکی از مواردی که بشر را از سایر جانداران متمایز میکند کنترل دقیق تنفس می باشد که این امر امکان صحبت کردن را فراهم میکند.

روشهای زیادی برای آموزش مهارت تنفس وجود دارد از ساده ترین ابزارها که به انسان کمک میکند که صدای تفس خود را بشنود تا دستگاههایی که سطح دی اکسید کربن را در بازدم اندازه میگیرد.

ریلکسیشن:

بخش مهمی از بیوفیدبک تکنیک های کلامی است که موجب ریلکسیشن می شود.یکی از راههایی که بدن میتواند با ما ارتباط برقرار کند تجسم دیداری می باشد.این نوع ریلکسیشن(ریلکسیشن تجسمی) از معروفترین ریلکسیشن می باشد.

در این روش از فرد میخواهند تا یک اتفاق خوب را تجسم کند.این روش برای درمان بیماران سرطانی هم بسیار مفید است.

ریلکسیشن شرطی،نوع دیگری از ریلکسیشن می باشد. این نوع ریلکسیشن افراد پرمشغله را تشویق میکند که به مدیرید استرس بپردازند.با تمرینهای پی در پی بدن با شرطی سازی یاد میگیرد فقط با ارائه سیگنال ریلکش شود.

درمان اضطراب با بیوفیدبک : تحقیقات چه می گویند؟

بیوفیدبک یکی از بهترین روشهای درمان اختلالات اضطرابی می باشد. بسیاری از پژوهشگران در دنیا با مطالعاتی که انجام داده اند میزان اثربخشی این روش را مورد بررسی قرار داده اند.

پژرهشگران مرکز مطالعات اضراب در آمریکا به بررسی بسیاری از پژرهشهایی پرداخته اند که این پژوهش ها در زمینه اثربخشی بیوفیدبک در درمان اختلالات اضطرابی انجام شده اند.

نتایج حاصل از این مطالعات نشان می دهند که:
۱- در تعداد پژوهش های انجام شده ماندگاری و ثبات اثربخشی درمان اضطراب به روش بیوفیدبک حداقل تا بیش از دو سال ادامه داشت.

۲- در مقایسه با سایر روشهای درمانی ، در بیمارانی که تحت درمان با بیوفیدبک قرار داشته اند،بهبود قابل ملاحظه ای در علائم اضطراب مشاهده شده است.

امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا اولین قدم در درمان اضطراب استفاده از روش بیوفیدبک است ومتخصصین در صورتی به سراغ دارو می روند که روشهای فوق موفقیت آمیز نباشد.

نوروفیدبک برای درمان چه اختلالاتی کاربرد دارد؟

امروزه بیشتر از قبل برای درمان HD/AD  از نوروفیدبک استفاده شده است.۸۰-۸۵%  کودکانی که با این بیماری مبتلا شده اند ، بهبود کامل می یابند.

 اضطرب : (Anxiety)

 در مقاله قبلی ذکر شد که نوروفیدبک چیست حال می توان گفت که متخصصان زیادی به کار گیری نوروفید بک رو یکی از مهمترین موارد به منظور درمان اضطراب می دانندو ومعتقدند این یکی از اولین مواردی بوده که به نوروفید بک پاسخ داده است.

ناتوانی یادگیری : (Learning Disability)

 این نوع اختلال در سنین پایین شایع تر است.نوروفید بک در درمان این نوع اختلال تحول بزرگی ایجاد کرد ه است.البته در این مورد نوروفیدبک تنها پاسخ گو نمیباشد  و به درمان مکمل نیاز است.استفاده از کلاسهای آموزشی و یژه افراد مبتلا به این نوع اختلال بسیار مؤثر است.

آسیب مغزی :

نوروفیدبک باعث بهبود مشکلات ناشی از آسیب مغزی می شود.که میتوان از این دسته به بهبود حافظه, سردرد ، گیجی و حواس پرتی، مشکلات تمرکزی ، اضطراب ، افسردگی ، اختلالات خواب، مشکلات ادراک بینایی اشاره کرد.

دردهای مزمن و سردرد های میگرن :

پزشکانی که از نوروفیدبک برای درمان دردهای مزمن و سردرد میگرنی استفاده کرده اند بیان کردند که شدت حملات میگرن تا حد زیادی با استفاده از این روش کاهش می یابد و حتی از بین می رود.

افسردگی :

برای بیمارانی که مبتلا به افسردگی بوده اند و سایر درمان ها کارساز نبوده ، نوروفیدبک در بسیار ی از موارد توانسته بهبود دهنده این بیماری باشد.

ارتقا عملکرد :

تعداد زیادی از افرادی که از نوروفیدبک استفاده میکنند ، دانش آموزان و دانشجو یان،ورزشکاران و مدیرانی هستند که در فعالیتهای زیادی مشغول به کار هستند و برای ارتقا عملکرد و استفاده کامل از توانمدیهایشان ، از نوروفیدبک استفاده میکنند.

نوروفیدبک چیست؟

درمان نوروفیدبک Neurofeedback، آبا می دانید که نوروفیدبک چیست ؟ فرایند یادگیری ، با کاربرد تکنولوژی کامپیوتر است.هدف آن آموزش خودتنظیمی به مغز است و سعی دارد به مغز یاد دهد که چگونه خود را تنظیم کند در واقع مانند آیینه ای ، کم و کاستی های مغز را به خودش نشان میدهد و با فیدبکی که از امواج مغزی ارائه می دهد، مغز را در تنظیم فعالیت خود کمک نماید.

الگوی امواج مغزی هر فرد حالات مختلف روانی را به وجود می آورددر واقع کارکرد مناسب یا نا مناسب مغز ما سبب طبیعی بودن یا غیر طبیعی بودن تولید  امواج در مغز می شود. اختلالات مختلف روانی در حقیقت حاصل کارکرد مناسب مغز و در نتیجه تولید الگوی نا صحیح مغزی می باشند.بنابریان مغز انسان مثل هر سیستم پیچیده ای نیاز به رفع نواقص دارد.نکته جالب این است که مغز میتواند خود را به روز کند.

لذا کاری که باید انجام گیرد فهمیدن مدل نامطلوب کارکرد مغز و تلاش برای تنظیم دوباره آن می باشد.

در حقیقت مغز ما با دریافت فید بک هایی از محیط به تنظیم کارکرد های مختلف جسمی و روانی می پردازد.

نوروفیدبک با بازخورد ی که از امواج مغزی میگیرد به مغز در تنظیم فعالیتهایش کمک میکند.

فواید نوروفیدبک

با توجه اینکه نوروفید بک , تنظیم کارکرد مغز را انجام می دهد،بنابراین باعث ارتقا مهارتهای مختلف ذهنی و شناختی مانند بهینه سازی تصمیم گیری ، افزایش خلاقیت ، تقویت حافظه, افزایش تمرکز,کاهش استرس,افزایش هماهنگی جسم و بدن,و…میشود

مزیت های نوروفید بک

-          نداشتن عوارض جانبی و اثرات سوء برخی داروهای

-          داشتن اثرات درمانی ماندگار

-          بهبود بیماریهایی مانند :وسواس شدید ، AD/HD و افسرده خویی

-          تنظیم کل فعالیتهای نغزی

-          در واقع داروها به عنوان یم ماده خارجی تلاش در تنظیم فعالیتهای مغز دارند.در نتیجه با مصرف نکردن آنها نظمی که در مغز ایجاد شده از بین می رود و در نهایت مغز برای به دست آوردن دوباره تنظیم خود نیازمند داروست.این مورد به عنوان اثر تنظیمی داروها شناخته میشود و این در حالی است که هدف نوروفید بک آموزش خودتنظیمی به مغز است.

تلاش میکند که به مغز یاد دهد که چگونه خود را تنظیم کند.زمانی که مغز با مشکلاتی مواجه میشود و نظم خود را از دست می دهد دیگر نیازمند دارویی خارجی نیست و میتواند از طریق خود تنظیمی ، نظم دوباره بدست بیاورد.

نوروفیدبک در درمان ترس

اضطراب یک نوع واکنش به موفقعیت هایی است که در انسان ایجاد استرس میکنند و به ما کمک میکند تا بتوانیم با اینگونه موقعیت ها در جاهای مختلفی مثل محل کار، دانشگاه ، مدرسه و ….روبرو بشویم که بکمک نوروفیدبک می توان  آنرا درمان نمود.

اما زمانی که حس اضطراب بیش از حد معمولش باشد ، دلواپسی و هراسی غیر منطقی نسبت به همه موقعیتها روزانه به وجود می آید.

علائم اضطراب شامل موارد زیر می باشد :

نگرانی که بیش از حد باشد ، احساسی که آزار دهنده باشد ،افکار منفی ،افزایش ضربان قلب ،تعرق کف دست وتنفس سخت.

علم روانپزشکی ،اختلالات اضطرابی زا به چندین گروه مختلف تقسیم میکند:

۱-اختلال اضطراب های طولانی و فراگیر

۲-اختلال وسواسی اجباری یا جبری

۳-اختلال ترس یا هراس

۴-اختلال استرس پس از سانحه(ptsd)

۵-هراس اجتماعی و ترس از دیگران

عوارض جانبی  داروهای ضد اضطراب

روش قدیمی برای درمان اختلالات ناشی از اضطراب مصرف دارو است و این داروها شامل داروهای ضد افسردگی ، داروهای ضد اضطراب، و مهارکننده های بتا هستند. که این داورها عوارض زیادی از جمله چاقی، کاهش میل جنسی، خواب آلودگی،خشکی دهان را به وجود می آورند.و همچنین مصرف همزمان این داورها با داروهای دیگر موجب محدودیت مصرف آنها میشود.

امروزه نوروفیدبک  یک روش خوب ،غیر تهاجمی،مؤثر ، بدون درد و بدون عوارض جانبی در افرادی که دچار مشکل اضطرابی هستند در دنیا شناخته شده است.

در نتیجه  نوروفیدبک روشی تکمیل کننده و جایگزین برای دارو و درمان است که این روش به شما یاد می دهد که عملکرد های مهم بدن را از جمله ضربان قلب را با کمک ذهنتان بتوانید تحت کنترل خود در آورید.در بیو فیدبک شما به حسگرهای الکتریکی وصل میشوید و باعث میشود که اطلاعاتی دررابطه با بدن خود را دریافت و اندازه گیری کنید.همچنین این حسگر ها به شما یاد می دهند که بتوانید تغییراتی ماهرانه در بدن خود به عنوان مثال آرام کردن برخی از ماهیچه ها به وجود بیاورید.و در نهایت به کاهش اضطراب برسید.

در وواقع بیوفیدبک به شما قدرت می دهد که از افکار برای کنترل بدن استفاده کنید.و این روش در بسیاری از موارد به عنوان یک شیوه آرمیدگی به کار می رود.