در یک پژوهش کوکان با هوش نرمال و بالاتر به دو گروه تقسیم شدند هر گروه می بایستی پازل هایی را در سه سطح دشواری، متوسط، سخت و بسیار سخت درست می کردند. والدین کودکان نیز آنها را مورد تشویق قرار می دادند.
گروه یک پازل در سطح دشواری متوسط را ساختند، والدین گروه یک گفتند:«آفرین، تو چقدر باهوش هستی» و گروه دو گفتند:« آفرین، تو چقدر خوب دیدی، تو چقدر خوب دقت کردی». وقتی کودکان به پازل سطح سخت رسیدند نیمی از کودکان گروه یک از ساختن پازل انصراف دادند ولی همگی کودکان گروه دو در تلاش بودند و راهنمایی می خواستند و زمانی که به پازل های سطح دشواری بسیار سخت رسیدند بیشتر از نیمی از کودکان گروه یک از درست کردن پازل انصراف دادند ولی همگی کودکان گروه دو در تلاش بودند و راهنمایی می خواستند. و زمانی که پازل های سطح دشواری بسیار سخت رسیدند بیشتر از نیمی از کودکان گروه یک از درست کردن پازل انصراف دادند ولی همگی کودکن گروه دو در حال تلاش برای ساختن پازل بودند. پژوهشگران بررسی کردند، کودکان گفتند:« وقتی پازل را درست کردیم و به ما گفتند با هوش هستیم. اگر نتوانیم پازل را درست کنیم پس دیگر با هوش نیستیم » آنها از موقعیت های چالش برانگیزی که می تواند آنها را باهوش نشان ندهد اجتناب کردند. اما بچه های گروه دو که می توانستند پازل را درست کنند والدین انها گفتند:« چقدر خوب دیدی، چقدر خوب دقت کردی» زمانی که نتوانستند پازل را ندرست کنند به خود گفتند حتما خوب ندیده ام باید بیشتر تلاش کنم ، حتما خوب دقت نمی کنم باید دقتم را بالا ببرم. آنها همچنان به تلاش خود ادامه دادند.مشاور کودکان
والدین هر دو گروه قصد تشویق کردن کودک خود را داشتند، اما تشویق های اغراق آمیز، غرور و افتخار بیش از حد نتیجه معکوس می دهد. باعث افزایش نگرانی ها و دغدغه در کودک می شود که اگر عملکرد من با شکست رو به رو شود آیا آنها به من افتخار می کنند؟ من باهوش هستم؟ لذا چنین کودکانی فقط موقعیتهایی را جستجو می کنند که می دانند از پسش بر می آیند و ضامن موفقیت آنها باشد و از هر موقعیت که ریسک بخواهد چالش بر انگیز باشد فرار می کنند.
در واقع جدی ترین مشکل ، زمانی که والدین با اغراق تحسین می کنند یا بیش از حد تحسین به کار می برند این است که کودک از آن پس طوری عمل می کند که به دنبال رضایت و خوشحالی شما ست و دیگر متوجه علائق خود نیست یعنی عوامل بیرونی رفتار او را کنترل می کند و شوق و اشتیاق درونی در انجام کارها جای خود را به تحسین شما می دهد. در اینجا روش های مختلفی ارائه می شود که می توانید از آنها برای صحبت کردن با کودک خود در موقعیتها استفاده کنید و احساس پاداش گرفتن در او ایجاد کنید.
تکنیک هایی برای کنترل رفتاری کودکان ۴
به جای اینکه برچسب های کلی بزندی مثل اینکه چقدر باهوشی، چقدر هنرمندی ، چقدر ورزشکاری به افعال ریزتری که لازمه باهوشی یا هنرمندی یا ورزشکاری است اشاره کنید.
چقدر خوب گوش کردی و به یاد سپردی، چقدر خوب از رنگهای مختلف استفاده کردی، چقدر خوب تعادلت را حفظ کردی
یا می توانید بگوید:« تو واقعا سخت کار می کنی ، در مورد کاری که انجام داده ای چه احساس داری؟»
«در مورد تصویری که کشیده ای توضیح بیشتری بده؟»
هنگامی که در حال کشیدن تصویر گل بودی( یا وقت امتحان یا وقت گل زدن ، چه احساسی داشتی؟»
با اینگونه صحبتها، شما کودک را متوجه افکار و احساسات و تلاش های خودش در موقتیت می کنید. یعنی تمرکز بر روند کار تا نتیجه حاصله، و کودک می فهمد که تلاش مهم تر است. قابل درک است که این تغییر ناگهانی برای شما والدین سخت است که عادت به تحسین کرده اید در ابتدای راه می توانید به کودکتان اجازه دهید بیشتر در مورد کارش توضیح داده و حرف بزند تا شما فرصتی برای اندیشه و اجرای این تغییر در رفتار و گفتارش داشته باشد.
با نزدیک شدن به انتهای دو سالگی، کودک در همه ی موارد استقلال بیشتری کسب کرده است، از جمله رشد مغز کودک و مهارت تفکر انتقادی.
او می داند که در مقابل اتفاقاتی که در اطراف او می افتد کنترل دارد و این مسئله باعث افزایش اشتیاق او به کشف کردن می شود.
برای بازی های تخیلی با اسباب بازی هایش او ایده های جدیدی را امتحان می کند، و شما متوجه می شوید که این کار یکی از فعالیت های مورد علاقه ی اوست.
توصیه های کارآمد برای رشد مغز کودک
(از ۲۲ ماهگی تا ۲۴ ماهگی)
زمانی که شما در حال مرتب کردن خانه، آماده کردن غذا، تماشای تلویزیون، صحبت کردن با تلفن یا هر کار دیگری هستید بگذارید کودک در اطراف شما باشد و شما را دنبال کند.
کودک با نگاه کردن و نزدیک شدن به شما و سوال کردن و تقلید کردن کارها از شما یاد می گیرد.
بنابراین شما باید هر جایی که می روید و یا هر کاری را که انجام می دهید را برای او توضیح دهید.
برای مثال، دلیل اینکه شما سبزیجات را می شورید برای او به صورت اینکه شما می خواهید برای خانواده غذا حاضر کنید توضیح دهید. کودک شما با دقت به توضیحات شما گوش می دهد.
پازل بازی
کودک را تشویق کنید که با پازل های مختلف بازی کند. سعی کند که پازلی را انتخاب کند که چالش برانگیزتر است ولی نباید آنقدر سخت باشد که کودک بدون اینکه آن را امتحان کند بازی را رها کند. او قبلا با تخته ی بازی آشنا شده است و برای بازی کردن با تخته های ناآشنا در تعداد بیشتر راحتتر است.
شما می توانید اولین جورچین را به کودک بدهید- این پازل باید متشکل از دو قسمت باشد، که به راحتی با یکدیگر جور شود و اندازه ی مناسبی برای دست های کوچک کودک داشته باشد.
زمانی که او موفق به حل پازل می شود موفقیتش را به شما نشان می دهد.
بازی حافظه
شما می توانید با درخواست کردن از کودک برای پیدا کردن چیزهای مشابه حافظه کودک را تقویت کنید و یادگیری حافظه را در او تثبیت کنید. او کمک کردن به شما و چالش ها را دوست دارد.
این کار را به صورت یک بازی انجام دهید. برای مثال، بگذارید که او جای روزنامه را در آشپزخانه ببیند. چند دقیقه بعد وقتی که شما در اتاق دیکری هستید، وانمود کنید که شما به یاد نمی آورید که روزنامه را کجا گذاشتید و از او بپرسید «روزنامه کجاست؟» او برای یک لحظه فکر می کند، و به سرعت به سمت آشپزخانه می رود و با افتخار باز می گردد.
تکنیک های آزمون و خطا
در رابطه با پازل و راه حل ممکنی که قبلا آن را انجام داده به کودک یادآوری کنید. البته او هنوز برای رشد یادگیری اش به استفاده از آزمون و خطا نیاز دارد، ولی حالا او توانایی بیشتری برای حل کردن آن قبل از انجام آن را داراست.
کودک را تشویق کنید که قبل از اینکه پازل را حل کند کمی در مورد آن فکر کند و به او بگویید که ایده اش را امتحان کند.
اگر نتوانست پازل را حل کند او باید دوباره فکر کند و دوباره سعی کند.
نکته های مهم برای رشد مغز کودک
(از ۲۲ ماهگی تا ۲۴ ماهگی)
زمانی که کودک با آرامش پشت میز نشسته و اسباب بازی هایش جلویش ریخته در حالی که دسترسی به آنها آسان است دوست دارد که زمان طولانی تری را صرف بازی با اسباب بازی هایش کند.
این کار کودک را برای فکر کردن تشویق می کند.
برای مثال، وقتی که او در حال ساختن چیزی با لگوهایش است، از او بپرسید که می خواهد چه چیزی بسازد.
او از توجه و صحبت شما در مورد کارهایی که روز قبل انجام داده است لذت می برد.
برای رشد یاداوری در او وانمود کنید که شما کارهایی را که دیروز با همدیگر انجام داده اید را به یاد نمی اورید.
شما می توانید به کودکتان کمک کنید که توانایی اش را در کارهایی گروهی با صحبت های هر روز در مورد کارهای گروهی معمول رشد دهید.
او شروع به درک کردن چیزهایی می کند که به صورت گروهی نامگذاری شده اند، برای مثال، اسباب بازی ها، لباس ها و نوشیدنی ها.
هر روز زمان خاصی را مشخص کنید که با کودکتان در یک اتاق نشسته اید و هر کدام از شما مشغول انجام کار خودش است بدون اینکه حواس یکدیگر را پرت کنید.
این کار گستره تمرکز را تقویت می کند.
اسباب بازی های مناسب برای کودک ۲۲ تا ۲۴ ماهه
در مقاله « آماده ساز کودکان برای ورود به دبستان ۱» عنوان شد که چندین توانایی به عنوان توانایی های پایه هستند که بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی کودکان در دوره تحصیلی آنها به خصوص موفقیت در دبستان موثر می باشد، دومین توانایی که می بایستی در سال های پیش از دبستان تا قبل از ۷ سالگی بر آن کار و تمرین شود تا کودک ورزید شود مهارت حرکتی ظریف نام دارد.
مهارت های حرکتی ظریف پیش نیاز گرفتن قلم تدر دست و لوحه نویسی و در نهایت نوشتن است. مهارتهای حرکتی ظریف مهارتهای هستند که مستلزم استفاده از عضلات کوچک دست کودک می باشد از جمله فعالیتهایی که با این مهارت در ارتباط هستند می توان به برش زدن با قیچی ، تکمیل پازل، باز و بسته کردن دکمه، گره زدن بند کفش و…. است و همانطور که اشاره شد مهارت حرکتی ظریف نوشتاری شامل کاربرد حرکات عضلات دست و انگشتان است که برای کارهایی نظیر نوشتن با مداد با خودکار کاربرد دارد.
از جمله فعالیتها و بازی هایی که می تواند مهارت های حرکتی ظریف را قوی کند می تواند بازی با قلک را نام برد. حدود ۲۰ الی ۳۰ سکه و یک قلک را در اختیار کودک قرار دهید در اوایل کار بگویید سکه ها را داخل قلک بیاندازد وقتی متوجه شدید با سرعت بالاتری این کار را می کند می توانید زمانی او را محدود کنید و بگویید اگر در ۲ دقیقه سکه ها را داخل بیاندازد. خمیربازی یکی دیگر از این بازی هایی است که برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان کاربرد دارد و بسیاری بازی های دیگر…
آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۲
نکته قابل توجه آن است که هرچند تقویت مهارت های حرکتی ظریف با این بازی ها لازم است اما کافی نیست ، به چه دلیلی؟
ممکن است کودکی باشد که مهارتهای حرکتی ظریف بالایی داشته باشد اما در نوشتن و دست خط دچار مشکل باشد لذا تمرینات شما علاوه بر بازی باید شامل تمرینات با قلم و مداد نیز باشد . فعالیتهای که با مداد می توانید انجام دهید استفاده از مداد شمعی، مداد رنگی مثلثی شکل( جهت درست گرفتن قلم در دست) ، استفاده از تخته و سه پایه می باشد و همچنین می توانید رنگامیزی اشکال و کپی کردن اشکال هندسی را با کودک تمرین کنید.پنج توانایی دیگر باقی است که تا قبل از ۷ سالگی می توانید انها را تقویت کنید.
کودکان نوپا در این سن در حال گذراز عادات غذایی یک نوزاد به سمت فردی هستند که می خواهد بیشتر وعده های غذایی مطابق میلش داشته یاشد.
وظیفه شما این است که به عرضه کردن طعم ها و ترکیب های جدید ادامه دهید. ترجیحات غذایی در سال های اولیه زندگی شکل می گیرد. پس به فرزندتان کمک کنید طعم غذاهای سالم را اکنون تجربه کند.
کودکان نوپا معده کوچکی دارند. پس برای آنها وعده های غذایی که شامل مواد مغذی لازم برای رشد و قوی شدن است ، سرو کنید. و کالری های صفر و شیرینی ها را محدود کنید.
کودک شما به دنبال این است که خودش غذا بخورد. اول با انگشتانش و در حدود ۱۵ تا ۱۸ ماهگی به وسیله ظروف غذاخوری. هر فرصت ممکنی را در اختیار فرزندتان قرار دهید تا این مهارت ها را تمرین کند و وقتی دچار ناراحتی و یاس شد اور ا یاری کنید. و زمانیکه مهارت غذا خوردن در او رشد پیدا کرد کنار رفته و اجازه دهید خودش این کارها را انجام بدهد.
کودکان نوپا تمایل دارند ادعا کنند که مستقل هستند، میز غذا جایی است که شما باید درخودتان احساس کنترل بیشتری ایجاد کنید و اجازه بدهید کودک به میل درونی اش نسبت به گرسنگی یا سیری پاسخ دهد ولی محدودیت هایی را در نظر بگیرید.
به خاطر داشته باشید شما تصمیم می گیرید که در وعده های غذایی مواد غذایی متنوع و سالمی را در اختیار کودک قرار دهید و او ست که تصمیم می گیرد کدام غذا را بخورد و یا چه اندازه بخورد و کی تمام آن را بخورد.
کلامی کوتاه درباره شیر کودک
شیر یک بخش مهم از رژیم غذایی کودک نوپا است چون کلسیم و ویتامین دی موردنیاز بدن را تامین می کند که موجب استجکام استخوان ها می شود. بیشتر بچه های زیر ۲ سال شیر کامل می نوشند تا چربی لازم برای رشدجسمی طبیعی و رشد ذهنی آنها فراهم شود. اگر احتمال اضافه وزن در کودک وجود دارد و یا سابقه فامیلی چاقی، کلسترول بالا، و یا مشکلات قلبی در خانواده شما وجود دارد دکتر ها پیشنهاد می کنند که شیربا چربی کاهش یافته ۲% استفاده کنید. پیش از انجام هرکار با دکتر مشورت کنید.
وقتی کودک شما ۲ ساله می شود می توانید شیر کم چرب یا بدون چربی استفاده کنید.
بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی زمان مناسبی است تا از فنجان استفاده کنید. بحای اینکه یکباره شیشه شیر را از بچه بگیرید می توانید به مرور زمان شیشه شیر را از برنامه غذایی حذف کرده و وعده های غذایی را جایگزین کنید. وقتی بچه شروع به غذاخوردن می کند یک فنجان شیرکامل در اختارش قرار دهید. اگر خودتان به بچه شیر می دهید تنها شیر را در فنجان به او بدهید و از دادن شیشه شیر بطور کل اجتناب کنید.
بعضی بچه هادر ابتدا شیرگاو دوست ندارند برای اینکه با شیر مادر یا سایر ترکیب هایی که تا به حال استفاده می کردند متفاوت است. اگر این موضوع به یک مشکل تبدیل شده بهتر است شیر کامل را با شیر مادر و یا سایر ترکیب هایی که استفاده می کرده مخلوط کنید و به تدریج ترکیب اضافی را کاهش دهید تا تمام آن شیر گاو شود.
مصرف آهن
مهم است که مراقب کمبود آهن بچه ها بعد از ۱ سالگی باشید. چون این مساله می تواند روی رشد رفتاری، ذهنی و جسمی کودک تاثیر بگذارد و حتی منجر به کم خونی شود
راه هایی برای جلوگیری از کمبود آهن:
اگر نگران هستید که فرزندتان خیلی شیرگاو می نوشد وو یا آهن کافی نمی گیرد ویا فکر می کنید کودک باید مکمل های ویتامین استفاده کند با پزشک مشورت کنید .
غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید
حال کودک شما باید غذا های متنوعی میل کند. به واکنش های آلرژیک کودک زمانی که وعده غذایی جدیدی به او می دهید توجه کنید . مراقب باشید. بدانید که اگر بچه، یک نفریا بیشتر از افراد نزدیک فامیل دچار آلرژی یا سایر شرایط مربوط به آلرژی هستند مثل آلرژی به غذا، اگزما، و یا آسم ، احتمال زیادی دارد که فرزند شما نیز دچار همین مشکلات باشد. اگر هر گونه نگرانی در باره این موضوع دارید حتما با پزشک مشورت کنید.
از دادن هر غذایی که احتمال خفگی دارد اجتناب کنید مثل پاپ کرن، شکلات، سوسیس ،سبزیجات خام، میوه های سخت، حبه انگور، کشمش، آجیل. موقع غذاخوردن حتما مراقب کودک باشید.
کودک من باید چه مقدار غذا بخورد؟
به کودک در روز سه وعده غذایی سالم و دو یا سه وعده تنقلات بدهید ولی به ذهن بسپارید که طبیعی است که کودک از خوردن غذا فرار کند. قبول کردن این موضوع که بچه گاهی نمی خواهد غذا بخورد یک مفهوم غیر قابل درک برای بسیاری از والدین است. ولی بچه ها باید این اجازه را داشته باشند که به میل درونی خودشان به گرسنگی یا سیری پاسخ بدهند. به بچه ای که گرسنه نیست به زود غدا نخورانید و هر زمانی هم که تقاضای خوراکی کرد به او غذا ندهید.
ادامه دادن یک برنامه غذایی منظم که شامل تنقلات و غذا می باشد موجب می شود فرزند شما انتظار داشته باشد که غذا در ساعات معینی از روز آماده است. اگر هر سوالی در رابطه با اینکه کودک باید چه مقدار غذا بخورد دارید با پزشک مشورت کنید.
در مقاله « آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان ۱» عنوان شد که هفت توانایی به عنوان توانایی های پایه هستند که بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی کودکان در دوره تحصیلی آنها به خصوص موفقیت در دبستان موثر می باشد، سومین توانایی که می بایستی در سال های پیش از دبستان تا قبل از ۷ سالگی بر آن کار و تمرین شود تا کودک ورزید شود مهارت گوش دادن نام دارد.
در مدارس دنیا از جمله کشور ما، روش تدریس همچنان سخنرانی است یعنی قسمت بیشتر مطالب درسی توسط معلم؛ گفته شود و دانش آمزان باید گوش دهند و درس را یاد بگیرند.
پس زمانی که فرزند شما وارد محیط مدرسه و کلاس می شود. معلم و مسئولین مدرسه از کودک انتظار دارند تا هر آنچه معلم می گوید گوش دهد، به سوالات معلم پاسخ دهد و از دستورها و آموزش های معلم پیروی کند.
اما اینکه فرزند شما یاد بگیرد به حرفهای معلم گوش دهد به سوالات او پاسخ دهد، از دستورات او پیروی کند از کی و از کجا شروع می شود؟
از سالها پیش و از خانه شروع می شود. شما از فرزندتان می خواهید اسباب بازی هایش را جمع کند، یا دندانهایش را مسواک بزند.
کلیدی ترین توانایی د رموفقیت تحصیلی فرزندتان آن است که گوش دادن و ارائه پاسخی مناسب را بیاموزد. این مهارت حتی بر روابط والد – کودک شما اثر بسیار مهمی دارد.
گاه شما حرف زده و او باید عمل کند؟ گاهی مواقع شما سوالی می پرسید و او بید پایخ مناسب دهد؟ « اسباب بازی هایت را جمع کن» « چرا لباست لک شده؟ یا کجا این طور شده؟»
هر اندازه برای شما والد عزیز سخت است به یک کودک ۳ یا ۴ ساله این مهارت را بیاموزید لازم است آگاه باشید تعلیم این توانایی به یک کودک ۱۳ یا ۱۴ ساله بسیار سخت تر خواهد بود.
آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۳
والد عزیز توجه داشته باشید که گوش دادن با شنیدن خیلی فرق می کند. شما می توانید نسبت به تمام اصواتی که به مغزتان می رسد را می شنوید و حس کنید بی آنکه زحمتی به خودتان بدهید. اما گوش دادن عملی فعالانه است نیاز به صرف انرژی دارد بایستی پردازش زبان کند تا مطلب را درک کند به علاوه بایستی اطلاعات و روابط بیان شده را بفهمد تا به درک مطلب برسد و همچنین مطالب را به خافظه بسپارد تا بتواند از آن استفاده کند یا بتنواند تفسیر و تفکر در مورد مطالب داشته باشد . بنابراین گوش کردن بسیار پیچید تر از شنیدن است و نیاز به تمرین و تکرار دارد
در فعالیتهای روزانه اصرار داشته باشید که فرزندتان گوش کند و پاسخ دهد. مادر:« اسباب بازی ها تو جمع کن» مادر:« شروع کردی ؟ اول کدوم رو سرجاش گذاشتی؟» ومنتظر پاسخ باشید.
هرگز به جای کودکان صحبت نکنید مثلا خاله می پرسد:« جمعه کجا رفتی؟» کودک سرش را پایین انداخته و جواب نمی دهد مادر می گوید: « خاله جون رفتیم پارک» این کار باعث می شود کودک نیاز به پاسخ دادن را متوجه نشود در مدرسه مادر نیست که سوالات معلم را جواب دهد. پس از امروز به فکر تقویت این توانایی در فرزندتان باشید.