هنر و آرامش روان

شاید تا به حال حس کرده باشید که رنگ‌ها چگونه می‌توانند شما را آرام کنند. به‌طور حتم، بارها برای شما پیش آمده است که از دیدن رنگ طلوع آفتاب یا آبی بیکران دریا، تمام خستگی‌های خود را فراموش کرده و احساس شادمانی و خوشبختی کرده باشید.

روانشناس‌ها معتقدند که رنگ‌ها تأثیر روانی عمیقی بر انسان می‌گذارند. برای نمونه، دکترها در اتاق عمل از لباس سبز استفاده می‌کنند که بیمار با دیدن آن‌ها قبل از بیهوشی دچار استرس و وحشت نشود و احساس آرامش را به او منتقل کنند. در هنر نقاشی، رنگ‌ها به دو دستهٔ گرم و سرد تقسیم می‌شوند. رنگ‌های گرم ایجاد شادمانی، نشاط، حرک و هیجان می‌کنند. در حالی که رنگ‌های سرد، منجر به سکوت و آرامش می‌شوند.

● رنگ‌ها:
یکی از رنگ‌های گرم، رنگ قرمز است که به شما احساس اعتمادبه‌نفس و شادابی می‌دهد: اما در زمانی که احساس عصبانیت می‌کنید، استفاده از رنگ قرمز ممکن است باعث افزایش خستگی و عصبانیت شما بشود، بنابراین در مواقعی که احساس کسالت روانی و جسمی می‌کنید، از این رنگ استفاده نکنید. افراد کمی هستند که از این رنگ در لباس‌های خود استفاده می‌کنند. در کل، رنگ قرمز برای آرامش و استراحت آن‌چنان سودمند نیست، زیرا هیجان و تحرک را در انسان بیدار می‌کند.

رنگ‌های نارنجی و زرد، به‌علّت گرما و انرژی‌ای که در خود دارند، برای زمان استراحت مناسب نیستند، ولی برای آن زمانی که شما خواستار اعتمادبه‌نفس، شجاعت، پشتکار و حرکت به سوی موفقیت هستید، بسیار مناسب می‌باشند.
رنگ‌های سبز، آبی و بنفش، رنگ‌های سرد هستند. این رنگ‌ها در طبیعت به‌صورت فراوانی وجود دارند. آسمان بیکران، آبی است دریاهای نیلگون، گاهی آبی و گاهی سبز و جنگل‌ها همیشه سبز هستند. رنگ‌های سرد به‌علّت احساس س************ و عدم‌تحرکی که دارند، آرامش و آسودگی را ایجاد می‌کنند. پردۀ ملحفه و روتختی سبز رنگ، در خواب عمیق بسیار مؤثر هستند. ثابت شده است که رنگ آبی برای قلب مفید است و عصبانیت را از بین می‌برد.
رنگ‌های سفید و خاکستری به‌طور معمول، خنثی هستند و احساس خاصی به بیننده القاء نمی‌کنند. استفاده از این رنگ‌ها به‌صورت خالص نه ایجاد آرامش کرده و نه فرد را هیجان‌زده می‌کنند.

● موسیقی
می‌گویند: "جایی که کلام باز می‌ماند، موسیقی آغاز می‌شود". تأثیر صوت‌ها بر روان انسان از سال‌ها قبل به اثبات رسیده است. زمانی که صوت‌ها با فرکانس ملایم و یکنواخت تکرار شوند، تأثیر آرام‌بخشی بر مغز می‌گذارند.
موسیقی نیز مانند رنگ علاوه بر این‌که می‌تواند شما را به اوج آرامش و شادمانی برساند، می‌تواند ایجاد بیقراری و اضطراب نماید. کودک را با یک موسیقی ملایم می‌توانید بخوابانید، ولی با یک موزیک پرسروصدا هرگز نمی‌توانید.
شنیدن موسیقی آرام و کلاسیک در هنگام رانندگی بسیار مفید است؛ زیرا بدن ناخودآگاه با ریتم موسیقی هماهنگ می‌شوند و این‌گونه آهنگ‌ها، باعث رفتار آرام و رانندگی باملاحظه‌ای می‌شوند. در حالی که گوش دادن به موسیقی‌های اضطراب‌آور و هیجان‌انگیز باعث تند رفتن، پیچیدن‌های ناگهانی و از دست دادن کنترل ماشین شده و در نهایت منجر به زحمت برای خود و دیگران می‌شوند.
سعی کنید هنگام خواب در سکوت کامل استراحت کنید، اما اگر علاقه‌مند به شنیدن موسیقی هستید، آهنگ‌های بسیار آرام با صدایی ملایم را انتخاب نمایید تا شما را بیدار و هوشیار نکنند. می‌توانید ابتکارهای جالبی به خرج دهید؛ به‌عنوان نمونه، صدای نسیم لابه‌لای درخت‌ها یا صدای موج‌های دریا را ضبط کرده و در اتاق خواب خود استفاده کنید. شنیدن موسیقی آرامش‌بخش در محیط کار نیز ایجاد احساس آرامش می‌کند و خستگی عصبی و بدنی را تا حدّ زیادی برطرف می‌سازد.

● داستان
هرکدام از ما به‌طور متوسط در هفته چند فیلم سینمایی از تلویزیون تماشا می‌کنیم، یا به سینما می‌رویم، یا سریال‌هایی را دنبال می‌کنیم و به شدت نگران شخصیت‌های آن می‌شویم تا آن‌جا که زندگی خود را فراموش کرده و به اشتباه‌ها و بدبختی‌های آن‌ها فکر می‌کنیم. اتفاق‌های این فیلم‌ها تأثیر بسیار عمیقی در آرامش اعصاب و زندگی ما می‌گذراند.
سعی کنید هر چه قدر هم که دارای روحیۀ قوی، ریسک‌پذیر و بی‌تفاوتی هستید، فیلم‌های وحشتناک یا غم‌انگیز را تماشا نکنید. فیلم‌هایی که در آن‌ها هر لحظه و در هر گوشه‌ای فردی به کمین فردی دیگر نشسته است، می‌توانند آرامش را تا مدت‌ها از شما سلب کنند و نگرانی‌هایی را ایجاد نمایند که شاید خودتان نیز متوجه دلیل آن نشوید. تعداد زیادی از مردم سلامت و اعصاب روان خود را به‌دلیل دیدن فیلم‌های ترسناک از دست می‌دهند. دیدن این‌گونه فیلم‌ها برای کودکان، بیش از حد زیان‌آور و خطرناک می‌باشد.
یادتان باشد که این قبیل نمایش‌ها ضدخنده هستند! برعکس، فیلم‌های خنده‌دار، شادی‌آور و یا هنری را تماشا کنید. برای آن‌که هر چه بیشتر آرامش داشته باشید، سعی کنید تحت هیچ شرایطی خودتان را به‌جای قهرمان داستان‌ها نگذارید. لازم نیست یک داستان را آن‌قدر جدّی بگیرید که برایش گریه کرده و تا مدت‌ها آن را به خاطر داشته باشید.
در انتخاب کتاب نیز دقت کنید کتاب‌های جنایی که صحنه‌های قتل و خطر در آن‌ها به‌قدری زیبا طراحی شده‌اند که هر کسی می‌تواند خود را به‌جای قربانی قرار دهد، برای آرامش و آسودگی روان شما بیش از حد مضر هستند. کتاب‌های هنری، ادبیات معاصر، شعر یا ادبیات کلاسیک خیلی مفیدتر از رمان‌های هیجان‌انگیز و اضطراب‌آور جاسوسی یا جنایی هستند. دست کم چیزی از آنها می‌فهمید؟



● به هنر روی بیاورید
همان‌طور که دیدید، خیلی از جنبه‌های هنر می‌تواند روی آرامش و احساس شما تأثیر بگذارد. اما هیچ چیز به اندازۀ پرداختن به هنر، انسان را آرام نمی‌کند. گرفتن قلم‌مو در دست، نوشتن افکار و احساس‌ها بر روی کاغذ، سرودن شعر یا ساختن یا نواختن قطعه‌ای موسیقی، تجربه‌ای بی‌نظیر است که فقط هنرمندها مزۀ آن را چشیده‌اند و از لذّت آن آگاه می‌باشند. صرف‌نظر از کاری که دارید و وظایفی که به عهده گرفته‌اید، هنری بیاموزید. حتّی هفته‌ای دو یا سه ساعت هم که شده در جهت هنر مورد علاقۀ خود، فعالیت کنید. انرژی و لذّت عمیقی به شما می‌دهد که تا مدت‌ها ذهن و افکار شما را آرام کرده و به زندگی‌تان هدف می‌بخشد.
مرد ۶۵ ساله‌ای را می‌شناسم که به تازگی شروع به آموختن سه‌تار کرده است. او می‌گوید: "از کودکی دوست داشتم نواختن این ساز را یاد بگیرم. اما زمانی که کارمند بودم، فرصت این کار را نداشتم. الآن وقتشه که به این آرزویم برسم".
فکر نکنید که دیر شده است و یاد گرفتن هنری تازه خاص جوان‌ترهاست. برای آموختن نقاشی، موسیقی، شعر، داستان و نمایش، سن و سال مهم نیست، بلکه علاقه اهمیت دارد. فراموش نکنید. هیچ آرام‌بخش اعصابی، هیچ داروی خواب‌آوری و هیچ لالایی، آرامش‌بخش‌تر از نگاه کردن به ساختۀ دست خودتان نیست.