3-5- رنگ سفید و تأثیرات آن از منظر قرآن کریم
قرآن کریم برای بیان رنگ سفید از ماده «بیض» و مشتقات آن (بِیضٌ، بَیضٌ،
أَبْیضُ، تَبْیضُّ، ابْیضَّتْ و بَیضاء) استفاده کرده است. بیض و مشتقاتش
دوازده بار و در دوازده آیه آمده است. با توجه به آیاتی از قرآن کریم که
در آنها از رنگ سفید سخن به میان آمده، میتوانیم دریابیم که این رنگ
تأثیرهای گوناگونی بر انسان دارد:
الف) رنگ سفید، نشانه سعادتمندی
«یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ...» (آلعمران/106)؛ «(در)
روزى که چهرههایى سفید میشوند و چهرههایى سیاه میگردند...».
«وَ أَمَّا الَّذینَ ابْیَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفی رَحْمَتِ اللَّهِ... هُمْ
فیها خالِدُونَ» (آلعمران/107)؛ «و امّا کسانى که چهرههایشان سفید شده،
پس در رحمتِ خدایند...».
سپیدى از شریفترین رنگهاست (ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فى
تفسیر القرآن، 1408: 16/188) و در نهایت صفا (طبرسی، مجمع البیان فی
تفسیر القرآن، 1372: 8/692) و لطافت (ثعلبی نیشابوری، الکشف و البیان عن
تفسیر القرآن، 1422: 8/134) است و این لطافت، نورانی است (طبرسی، مجمع
البیان فی تفسیر القرآن، 1372: 8/692).
گفته شده که سفیدی چهرهها «به خاطر نور ایمان است» (تستری، تفسیر
التسترى، 1423: 1/50) و آمده است که هر کس در این دنیا قلبی سفید داشته
باشد، در آخرت چهرهاش سفید است (قشیری، لطائف الاشارات، بیتا: 1/269).
سفیدی از نور است و کسانی که اهل نور حق باشند، به رنگ سفید نامیده
میشوند و چهرههایشان درخشان میشود (طبرسی، جوامع الجامع، 1377: 1/195).
رنگ سفید، رنگی بسیار لطیف و شریف است و خداوند با سفید کردن چهره مؤمنان
در قیامت به شرافت و لطافت آنان میافزاید و ملاحت، پاکی، پاکدامنی و
بیگناهی آنان را با این رنگ نمایان میکند. اصولاً رنگ سفید، نشانه افراد
سعادتمند در رستاخیز است (آلعمران/106) و این نکته از نظر نشانهشناسی
جالب توجه و در خور بررسی است.
ب) رنگ زیبایی در طبیعت
«... وَ مِنَ الْجِبالِ جُدَدٌ بیضٌ وَ حُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُها وَ
غَرابیبُ سُودٌ» (فاطر/27)؛ «... و از کوهها راهها (و رگهها)ى سپید و
سرخ، که رنگهایش متفاوت است و سیاه سیاه (آفریدیم)؟!». خدای تعالی طبیعت
را خلق کرده و کوهها را جلوهای از آن دانسته است و این کوهها را با
«راهها و رگههایی در آن به رنگهای مختلف از جمله سفید» (سمرقندی،
بحرالعلوم، 3/106) معرفی میکند.
چنان که بیان کردیم، رنگ سفید، رنگی لطیف و دلگشا و در نهایت صفاست. حق
تعالی با جلوه دادن رنگ سفید در کوه، لطافتهای طبیعت را به رخ میکشد و
با اثری که این رنگ دارد، طبیعت را لطیف و با صفا میکند که باعث دلگشایی
انسان به هنگام دیدن آن میشود