پیامدهای ازدواج نوبتی

یک روانشناس گفت: با ازدواج کردن فرزند کوچک‌تر موقعیت‌های بهتری برای فرزند بزرگ‌تر فراهم می‌شود اما در غیر این صورت، فرزند کوچک‌تر هم موقعیت‌های ازدواجش را از دست خواهد داد.

دکتر احمد برجعلی : خانواده‌ها باید بدانند فرصت‌ها همیشه به دست نمی‌آیند و گذرا هستند. هیچ کس نمی‌تواند آینده را پیش‌بینی کند بنابراین به محض به وجود آمدن فرصت مناسب، باید از آن استفاده کرد و تردید نکرد. ما نباید در فضای خانه گره‌ها را باز به هم گره بزنیم و گره کوری درست کنیم.

این روانشناس با بیان اینکه در ازدواج باید اقتضائی عمل کرد،اظهارکرد: هر کس اقتضائاتی دارد. ممکن است فرزند بزرگ‌تر تمام تمرکزش را متوجه تحصیل کرده یا در حال حاضر از نظر روحی آمادگی ازدواج نداشته باشد یا حتی موقعیتی که درشان او باشد، برایش پیش نیامده باشد. فرزندان و خانواده ها باید بدانند که هر تأخیری منفی نیست، بلکه مهم این است که افراد درست ازدواج کنند نه اینکه الزاما زود ازدواج کنند. موفقیت و خوشبختی فرزند کوچکتر روی سایر اعضای خانواده همچنین دیدی که افراد نسبت به آنها دارند تأثیر مثبت می گذارد، در حالی که مجرد باقی ماندن همه بچه ها، تأثیر تخریبی بیشتری روی وجهه خانواده دارد.

وی درباره راهکارهای مواجه شدن فرزندکوچکتر با مخالفت با ازدواجش پیش از فرزند بزرگتر گفت: درصورتی که فرزند بزرگ‌تر با این موضوع مخالفت کند، فرزند کوچک تر نباید عجله کند، بلکه باید صبر کند تا موافقت تمام اعضای خانواده جلب شود و جوّ خانواده مساعد شود.برجعلی در پایان گفت و گوی خود با مجله سپیده دانایی اظهار کرد: این فرآیند نه با جنگ و کشمکش، بلکه باید با ملاطفت و مهربانی صورت گیرد. همچنین باید برای متقاعد کردن والدین و فرزند بزرگ‌تر از مشاور کمک گرفت. زیرا در خانواده جوّ احساسی وجود دارد و ممکن است افراد نتوانند منطقی تصمیم بگیرند اما مشاور با دید منطقی به نمای بیرونی خانواده می‌نگرد و راهکارهای بهتری ارائه می‌کند.

منبع : ایسنا

روی این قسمت کلیک کنید تا تصویر را در انداره واقعی 677در537پیکسل ببینید.



ازدواج فرزند کوچک تر قبل از بزرگ تر ناپسند نیست

در جامعه ایرانی ازدواج هم مانند هر پدیده دیگری در گذر از سنت به مدرنیته دستخوش تغییراتی شده است.در گذشته نه چندان دور خواستگار درخواست خود را به خانواده دختر ارائه می کرد و خانواده دختر بزرگ تر را برای ازدواج معرفی می کرد. در مورد پسران نیز زمانی که شغل و درآمدشان مشخص می شد والدین خود را موظف می دانستند که برای فرزندانشان به ترتیب سنی به خواستگاری بروند و زندگی پسرانشان را سر و سامان دهند. اما امروزه با توجه به مولفه های فراوان تحصیل، اشتغال، سربازی پسران و... لزوم ترتیب سنی ازدواج در خانواده ها رنگ باخته و اگر دختر و پسر بزرگ تر خانواده از ازدواج سر باز زند کمتر مورد اعتراض دیگران قرار می گیرد. درباره ازدواج نوبتی در خانواد با یکی از کارشناسان به گفت وگو پرداخته ایم که در ادامه می آید.

دکتر علیرضا شریفی یزدی عضو پژوهشگاه تعلیم و تربیت در این باره به خراسان می گوید: در گذشته در کشور ما مانند دیگر جوامع سنتی ازدواج نه یک امر فردی بلکه رخدادی اجتماعی- خانوادگی تلقی می شد و در بسیاری از مواقع خانواده باید به لحاظ روانی و اجتماعی به آمادگی کافی می رسید تا بتواند تمهیدات لازم را برای ازدواج فرزندش فراهم کند.در سنت های دیرینه جوامع سنتی ازدواج نکردن مردود بود و دیر ازدواج کردن افراد هم به قضاوت اجتماعی منجر می شد.
هم چنین ازدواج، امری قطعی تلقی می شد و کیفیت و نوع آن اهمیت نداشت بلکه خود آن حائز اهمیت بود.همراه با تحولات گسترده خانواده ایرانی در گذر از سنت به مدرنیته سنت های ازدواج هم دستخوش تغییرات چشمگیری شد چنانکه از سنت های گذشته ما ایرانیان نمادهای کمی باقی مانده و آنچه در مراسم امروزی ازدواج وجود دارد، فقط اسم آن هاست و مشابهتی با آنچه در گذشته وجود داشت، ندارد.

به گفته دکتر شریفی یزدی امروزه ازدواج نه امری اجتماعی-خانوادگی بلکه یک انتخاب فردی است. نقش فرد در این انتخاب بسیار پررنگ شده است و خود او می تواند درباره ازدواجش تصمیم بگیرد و این که آیا زمان ازدواجش فرارسیده است یا خیر و یا باچه کسی می تواند ازدواج کند و قادر به مخالفت با ازدواج با فرد منتخب خانواده است. این اتفاقات در گذشته امکان پذیر نبود و فرد بابت ازدواجش باید جوابگوی خانواده می بود و حق نداشت خارج از چارچوب آن ها قدم بردارد.این در حالی است که جبر اجتماعی در جامعه گذشته به فرد اجازه نمی داد که ازدواج نکند.
اما در حال حاضر این چنین نیست و هستند جوانانی که اعلام می کنند قصد ازدواج ندارند. در این جا کاری به نادرست بودن این طرز تفکر و چرایی آن نداریم بلکه تاکیدمان بر این است که در جامعه گذشته ایران چنین ابراز مخالفتی اساسا معنا نداشت. به همین منوال ازدواج نوبتی فرزندان امری طبیعی و بدیهی است.اما چنانکه تفاوت ها و تحولات گسترده خانواده از گذشته تاکنون را به اختصار ذکر کردیم، در شرایط فعلی منوط کردن ازدواج یک فرد به خواهر یا برادر وی توجیه روانی و اجتماعی ندارد و به لحاظ عرفی نیز بسیاری از خانواده ها ازدواج فرزند کوچک تر را جلو می اندازند و تا حد زیادی این سد شکسته شده است.به تاخیر انداختن ازدواج فرزند کوچک تر برای این که خواهر یا برادر بزرگ تر وی ازدواج نکرده است، از نظر بسیاری مردود است. از طرف دیگر شماتت بابت ازدواج نکردن فرزند بزرگ تر هم بسیار کمرنگ شده و دیگر کمتر کسی است که دختر یا پسر بزرگتر را به سبب ازدواج نکردن سرزنش کند.

در مجموع می توان گفت که در شرایط فعلی مردم به این نتیجه رسیده اند که ازدواج یک امر انتخابی است و به بلوغ عاطفی، روانی، اقتصادی و جسمانی نیاز دارد، بنابراین اگر دختر و پسری در شرایطی قرار گرفتند که می توانند ازدواج مناسبی داشته باشند، نباید به خاطر خواهر یا برادر بزرگ تر آن شانس را از دست بدهند. زیرا ممکن است تکرار چنین موقعیتی برای آن ها سخت یا ناممکن شود. بنابراین توصیه می شود جوانی که با مشورت خانواده و نظر مساعد مشاور، موقعیت خوبی برای ازدواج پیدا کرد، نباید آن را با سرنوشت خواهر و یا برادر بزرگ تر خود گره بزند.این جامعه شناس خانواده درباره این که ممکن است این سخت گیری درباره فرزندان دختر خانواده بیشتر باشد، تصریح می کند: این موضوع هم ریشه در سنت های ما دارد. البته در گذشته در مورد پسران هم همین حساسیت وجود داشت اما در حال حاضر این سخت گیری درباره دختران بیشتر است. زمانی که دختر بزرگ تر ازدواج نمی کرد آثار روانی منفی بیشتری داشت و در سطح اجتماعی هم قضاوت ها بر این بود که چه مشکلی یا چه عیبی وجود دارد که دختر بزرگ تر ازدواج نکرده است.

در گذشته همان طور که ذکر شد کسی به خواستگاری دختر نمی آمد بلکه به خواستگاری خانواده می آمد و خانواده هم دختر بزرگ تر را برای ازدواج معرفی می کرد زیرا از نظر سنی برای ازدواج مناسب تر بود. گاه دختر و پسر تا شب زفاف همدیگر را نمی دیدند و این موضوع بدیهی بود. بنابراین ماندن دختر بزرگ تر در خانه معنا نداشت. در حال حاضر که تغییرات اجتماعی باعث شده است که دخترها همه جا باشند در مدرسه، دانشگاه و سطح اجتماعی طبیعی است که ممکن است ترتیب سنی در ازدواج اهمیت خود را از دست بدهد.دکتر شریفی یزدی با اشاره به این که وضعیت خانواده را نمی توان جدا از وضعیت جامعه امروز ایران بررسی کرد، تاکید می کند: جامعه امروز ما، جامعه ای در حال گذار از سنت به مدرنیته است و پای در سنت و سر در مدرنیته دارد. ما به لحاظ دریافت شاخص های مدرنیته جلو هستیم اما به شدت به آداب قدیمی خود وابسته هستیم. البته این وضعیت یک طیف گسترده راشامل می شود. اقشار تحصیلکرده، متوسط و بالای ما برخی از مظاهر مدرنیته را به لحاظ سبک زندگی، امور مادی و نگرش و افکار پذیرفته اند اما اقشار سنتی تر ما بیشتر در طبقه متوسط و پایین هستند قشر متوسط به لحاظ این که دایم در معرض شاخص های مدرنیته قرار دارد، زودتر می تواند از سنت دل بکند اما اقشار پایین تر جامعه هم به دلیل مسائل فکری و اقتصادی و هم به دلیل نداشتن امکان ازدواج با قشرهای بالاتر بیشتر به سنت ها پای بند هستند.