ازدواج اینترنتی؟

آنچه که در مورد ازدواج اینترنتی باید بدانید:

اگر بخواهیم فردی را به عنوان همسر آینده انتخاب کنیم آیا می توانیم برای آشنایی های اولیه از اینترنت استفاده کنیم؟

به گزارش سرویس فرهنگی جام نیوز؛ مهران و شیرین سه سال پیش از طریق اینترنت با هم آشنا شدند. دو سال بعد ازدواج کردند و پس از شش ماه طلاق گرفتند. مشکل شان این بود که شیرین از دروغ های مهران خسته شده بود و می دید که حرف های قبل از ازدواج مهران با واقعیت زندگی شان همخوانی ندارد... داستان زندگی مهران و شیرین قصه تازه ای نیست و ممکن است برای افراد دیگری هم پیش بیاید. به هر حال قبل از ازدواج افراد به شیوه های مختلفی با هم آشنا می شوند. بعضی ها در بین دوستان و اقوام، فردی را برای ازدواج در نظر می گیرند.

گروهی دیگر در محیط های کاری با هم آشنا می شوند و عده ای هم در روز خواستگاری برای اولین بار همدیگر را می بینند. البته این روزها با پیشرفت تکنولوژی راه های دیگری هم برای آشنایی جوانان به وجود آمده که یکی از آنها فضای مجازی «اینترنت» است. به خصوص اینکه سایت های همسریابی به صورت قانونی هم شروع به فعالیت کرده اند.

اینکه آشنایی از این طریق خوب است یا بد. پرسشی است که چهار کارشناس به آن پاسخ می دهند:

دکتر حمید یعقوبی
روانشناس بالینی و رئیس انجمن روانشناسی بالینی ایران

در هزاره ای زندگی می کنیم که عصر تکنولوژی است. می توان گفت که تکنولوژی در تمام ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از جلوه های زندگی در این عصر تعاملاتی است که افراد می توانند از این راه با یکدیگر داشته باشند. این تعاملات در فضای اینترنتی وجوه نوشتاری دارند و البته جنبه های صوتی و دیداری هم به آنها اضافه شده است. اگر ارتباط فقط از طریق نوشتن باشد ارتباطی ناقص و تک بعدی است که افراد در آن فضا فرصت دارند خودشان را به گونه دیگری معرفی کنند، در صورتی که در تعاملات رودررو و کامل این امکان وجود ندارد.

امکان پنهان کاری و نگفتن واقعیت در فضای مجازی بیشتر است. البته همه افرادی که در فضای مجازی هستند خودشان را غیر واقعی معرفی نمی کنند. خیلی از افراد برای تبادل اطلاعات و در زمینه های کاری از اینترنت استفاده کرده و به یکدیگر اعتماد می کنند ولی آشنایی های اولیه در فضای اینترنت بیشتر در مورد افرادی پیش می آید که فرصت ارتباطات چهره به چهره را ندارند. رفت و آمد خانوادگی شان کمتر است و برای آشنایی به این سمت پیش می روند. اگر این آشنایی با واقعیت همراه نباشد امکان خطا بیشتر می شود. انسان بر حسب اطلاعاتی که به مغزش می رسد تصمیم می گیرد. در فضای مجازی امکان دریافت اطلاعات غیر واقعی بیشتر است و به همین دلیل درصد خطاها هم بیشتر می شود. نمی توان افراد را براساس اطلاعات فضای مجازی شناخت. بهتر است صحت و سقم اطلاعات با احتیاط بیشتری سنجیده و در این زمینه محتاطانه تر برخورد شود. توصیه می شود که اگر فرصت باشد افراد در قالب تعاملات اجتماعی سالم و در فضای خانواده، همکاران،‌ دوستان و... آشنایی های اولیه را داشته باشند که این موضوع بر تعاملات اینترنتی برتری دارد.

هرایر دانلیان
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

آشنایی از طریق اینترنت نه خوب است و نه بد. به هر حال یک روش آشنایی است. فقط به این بستگی دارد که پس از آن چه اتفاقی می افتد. اگر دوره آشنایی طولانی و جدی باشد،‌این شرایط خوب نیست. در حال حاضر تکنولوژی وارد زندگی ما شده و نمی توان آن را کنار گذاشت چون بخشی از زندگی ماست. باید یاد بگیریم چطور سودمند باشد و به زندگی ما آسیب نرساند. اگر به عنوان یک روش آشنایی ساده به آن نگاه کنیم به نسبت بد نیست اما مشکل زمانی پیش می آید که این ارتباطات طولانی تر شده و شاید تصویری که از فرد ساخته بودیم، دیدگاه مان را تغییر دهد. به خصوص در مسافت های دور دست که قرار نیست افراد به زودی همدیگر را ببینند این مشکل جدی تر می شود.

به هر حال فضای مجازی یک فرآیند ارتباطی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. نه مثبت است و نه منفی. مانند کارد که هم می توان از آن برای جراحی و بهبود بیمار استفاده کرد و هم ابزاری است برای قتل و آدمکشی؛ یعنی اگر به جای خودش استفاده شود مثبت است.

توصیه می شود در ارتباطات مجازی به دو نکته دقت کنیم:
۱. بهتر است فقط در ضرورت و در موارد کاری و اجتماعی با افراد در فضای مجازی ارتباط برقرار کنیم.
۲. فضای مجازی برای ایجاد صمیمیت و اعتماد بین آدم ها فضای مناسبی نیست؛ مگر اینکه افراد با یکدیگر در دنیای واقعی نیز آشنا شوند.

دکتر لیلا بهنام
روانشناس

بسیاری از افراد ـ چه جوانان و چه نوجوانان ـ به دنبال پاسخ به نیازهای خود هستند که امکان دستیابی به آنها در دنیای واقعی وجود دارد. وقتی در فضای واقعی و ارتباطات چهره به چهره با فردی آشنا می شویم اشراف کامل داریم که او چه کسی است اما در فضای مجازی این طور نیست. بسیاری از افرادی که به این فضاها وابستگی پیدا می کنند پتانسیل پاسخگویی به نیازهای دنیای واقعی را ندارند. ممکن است این افراد در زندگی شان ناکامی هایی داشته و از قابلیت برقراری ارتباط و دوستیابی برخوردا نباشند. فضای مجازی ـ همان طور که از اسمش پیداست ـ فضایی دروغین است که هرکس می تواند چهره دلخواهی از خودش را در آن نمایش دهد. در نتیجه با تصویر غیر واقعی از خود یک عزت نفس دروغین و کاذب می سازد و ارتباطات بین فردی را شروع می کند.


در مورد این آشنایی ها چند مشکل وجود دارد:
۱. اطلاعات آدم ها غیر واقعی است.

۲. هیچ پروسه ارتباطی معنادار و منطقی ای صورت نمی گیرد و فرد با یک تصویر و تاریخچه از خودش با دیگری آشنا می شود.

۳. وقتی وابستگی عاطفی به وجود می آید مشکلاتی ایجاد می شود. بعضی افراد ترجیح می دهند در همین فضا بمانند و گروهی سعی می کنند این آشنایی را به دنیای واقعی برسانند. در حالی که هیچ شناختی از فرد ندارند و وقتی با او مواجه می شوند و می فهمند که برخلاف تصورات شان بوده است؛ به طور مثال ممکن است آن قدرها که فکر می کردند طرف مقابل شان منطقی، عاطفی، مهربان و... نباشد. در نتیجه یک خلا به وجود می آید و فرد از خودش می پرسد که من در این مدت با چه آشنا شده و در ارتباط بوده ام؟

بنابراین چنین ارتباطاتی را به هیچ عنوان توصیه نمی کنم که این قطعیت حاصل تجربیات جلسات مشاوره من بوده است. این فضا نه لزوماً برای افراد مجرد، بلکه برای متاهل ها هم آسیب هایی به همراه دارد. وقتی فردی متاهل است نباید عکسش را در فضایی قرار دهد که هدفش دوستیابی است چون این احتمال وجود دارد که ارتباطات زن و شوهر مختل شود.


برای آشنایی در اینترنت باید به چند نکته توجه کرد:

ـ این فضا مجازی و غیر واقعی است و با واقعیت آدم ها روبرو نمی شویم. ممکن است خودمان هم واقعیت را بیان نکنیم. چون ارتباط در فضایی صورت گرفته که من و توی غیر واقعی وجود دارد. بنابراین رابطه پایدار نیست. اگر به دنیای واقعی برسد با من و توی واقعی روبرو می شویم و ممکن است اوج عشق و دوست داشتن به اوج تنفر تبدیل شود.

ـ در این فضا سبک ارتباطات استاندارد انسانی رعایت نمی شود. در ارتباطی که مکانیسم استاندارد وجود دارد با یکدیگر حرف می زنیم، زبان بدن را می بینیم و کلمات را می شنویم. در فضای مجازی تنها از جنبه ای استفاده می کنیم که کامل نیست. صحبت ها به طور تایپ شده بیان می شوند. گفتگوی بیانی و شفاهی وجود ندارد و اگر وابستگی ایجاد شود به جنبه ارتباطات انسانی آسیب می رساند. بسیاری از احساسات مانند خشم، شادی و... با لحن مناسب شان بیان نمی شوند و زبان بدن وجود ندارد.

ـ این فضا ما را از ارتباطات واقعی، عینی و جدی دنیای بیرون دور می کند. در دنیایی غرق می شویم که به بخشی از نیازهای ما پاسخ می دهد و این فضا گل و بلبل است. حرف بدی به هم نمی زنیم و به همین دلیل همه چیز جذاب است. طبیعتاً ترجیح می دهیم به محض اینکه با همسر، پدر یا مادر دچار مشکل شدیم به این فضا پناه ببریم و به عنوان مکانیسم آسیب زننده حل مسئله از آن استفاده کنیم. در واقع دوستی های فضای مجازی مانند ماده مخدر است و به محض اینکه از بین رفتند اثرات نامطلوبی ایجاد می کنند.

دکتر آناهیتا خدابخشی کولایی
روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

دنیای اینترنت، دنیایی مجازی است که واقعیت ندارد. در این دنیا افراد می توانند خیلی از واقعیت ها را درباره سن، وضعیت تحصیلی، ظاهر، وضعیت اقتصادی خانواده و... به طور غیر واقعی مطرح کنند. حتی گروهی از افراد متاهل هم خودشان را مجرد معرفی می کنند. ممکن است خانم هایی که دوست دارند ازدواج کرده و به خارج بروند در این فضای مجازی با افرادی آشنا شوند که در ایران هستند ولی به دروغ می گویند که در خارج از کشور زندگی می کنند. در نتیجه آشنایی با این افراد مشکلاتی برایشان ایجاد می کند.

به طور کلی در دنیای اینترنت فرصت ها برای دروغ گفتن زیاد است. در مجموع در این فضاها فرصت های امیدوارکننده ای وجود ندارد. حتی افراد می توانند عکس هایی از خودشان را در معرض نمایش بگذارند که چهره خودشان نیست. در نتیجه ممکن است سایر آدم ها پس از ارتباط متوجه شوند که شخص مورد نظرشان تناسب نداشته یا معضلاتی در چهره اش دیده می شود. حتی چندین بار مراجعه کنندگان خانمی داشتم که متوجه شده بودند همسران شان در یک شبکه اجتماعی مجازی خودشان را مجرد معرفی کرده اند و حتی اسم هایشان هم واقعی نیست.

البته نمی گوییم هر کسی که از اینترنت با فردی آشنا می شود در ارتباطاتش مشکل دارد ولی به طور عمده کسانی که از طریق اینترنت با دیگران آشنا می شوند با هدف خاصی سراغ این دوستی ها می روند؛ به طور مثلاً یا در حالت واقعی جذابیت ندارند و به دنیای مجازی پناه می برند یا برای آشنایی با افراد خارج از کشور و ازدواج به این فضا می آیند. گروهی همه به صرف داشتن روابط جنسی یا اخاذی، برای دوستی های اینترنتی اقدام می کنند.

از سوی دیگر از اینترنت و گروهی از سایت های همسریابی، برای ازدواج هم استفاده می شود. برخی از این سایت ها که مدیریت شان خارج از ایران است قابل اطمینان نیستند اما سایت هایی که زیر نظر وزارت ورزش و جوانان فعالیت دارند، حرفه ای تر هستند و با همکاری متخصصان کار می کنند. این سایت ها ویژگی های افراد را به طور محرمانه ثبت می کنند و از آنها می خواهند که ویژگی های همسر مورد نظرشان را بگویند تا برای آشنایی افراد را به هم معرفی کنند.

در این سایت ها آشنایی های پیش از ازدواج و همسریابی زیر نظر مشاورات صورت می گیرد تا مشکلی پیش نیاید. نکته دیگر این است که در بین مراجعه کنندگانی که داشته ام آشنایی های اینترنتی موفقیت آمیز نبوده و عمدتاً دروغی در میان بوده است؛ به طور مثال مردی که ۲۰ سال از خانمی بزرگتر بود با او ازدواج کرد و او را به آمریکا برد اما این فرد در روستایی در آمریکا زندگی می کرد که دور از نقاط شهری قرار داشت و مشکلاتی برای خانم به وجود آمد.