وظایف مرد مقابل همسر
وظایف مردان در برابر زنان
وظایف مرد نسبت به زن، در دو بخش وظایف اخلاقی و وظایف حقوقی بیان میشود.
الف. وظایف اخلاقی از نظر روایات؛ در دو بخش ارزش رفتار نیکو با زنان، و الزامات رفتاری با آنان بیان میشود:
یک. ارزش رفتار نیکو با زنان:
1. دوستی با زنان از اخلاق انبیا بود. [15]
2. اظهار دوستی با زنان، هرگز از یاد آنان نمیرود.
3. گذشت و بخشش نسبت به زنان، اگر رفتار بدی را مرتکب شدند.
4. خوشرویی و خوشرفتاری با زنان.
5. بهترین مردان در نزد ذات حق تعالی، کسی است که بهترین رفتار را با زنان خود داشته باشند.
6. محبوبترین مردان، کسی است که بیشترین نیکی را نسبت به زن خود نماید.
7. ترس از ذات حق تعالی که مبادا، حق زن خود را بجا نیآورد.
دو. الزامات اخلاقی :
1. نگاه به زن به عنوان گل باشد نه خدمت کار، تا طراوت و شادابی آن حفظ شود و کاری فراتر از حد متعارف، از زن خواسته نشود.
2. تهیه وسایل بیشتر و بهتر زندگی تزئینی، پوشاکی، خوراکی، به ویژه در ایام عید.
3. مشورت با زن در امور مهمه زندگی.
4. رعایت اخلاق و حقوق هم بستری با زن.
ب. وظایف حقوقی :
این وظایف به دو صورت مشترک و خصوصی میباشد، که قسم اوّل آن در وظایف حقوقی مشترک زن و مرد گذشت.
وظایف حقوقی مختص مرد نسبت به زن
الف. وظایف مالی و پرداخت نفقه
1. تهیه غذا، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
2. تهیه پوشاک، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
3. تهیه وسایل آرایشی و تزیینی، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
4. تهیه مسکن، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
5. تهیه لوازم منزل در حد متناسب زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
6. تهیه خدمتکار، اگر شأن اجتماعی و خانوادگی زن اقتضا دارد و یا اگر مریض است.
7. مداوای بیماری زن، اگر زن مریض شد. [16]
ب. وظایف زناشویی و همبستری مرد، نسبت به زن
قانون در این مورد ساکت است و به عبارت حسن معاشرت اکتفا کرده است.
اما فقها در دو قسمت؛ به این بحث پرداختهاند:
1. حق زن بر شوهر این است که اگر زن باکره است، پس از عروسی، هفت شب
را نزد او بماند و اگر ثبیه باشد سه شب و پس از آن اگر دارای یک زن است،
باید هر چهار شب یک شب نزد او بماند و سه شب دیگر آزاد است و هر گاه
دارای چند زن است، باید نزد هر یک شبی را از چهار شب بگذراند.[17]
2. نزدیکی جنسی: شوهر مکلف است، هر چهار ماه یک بار با زن خود نزدیکی جنسی نماید و این از حقوق زن محسوب میشود.
اینم یه قسمت از یه مقاله در مورد وظایف اخلاقی مردا جلو خانوماست منبع موثقم نداره ولی خوندنش خالی از لطف نیست
1- محبت ابتدایی نسبت به همسر: محبت بین زن و مرد در صورتی مطلوب و کامل
است که ابتدا توسط شوهر اظهار شود. در مقابل این اظهار محبت، معمولاً عکس
العمل زن، یک ارتباط متقابل توأم با محبت فراوان و گسترده است. اگر شوهری
انتظار داشته باشد که همسرش نسبت به او ابراز محبت و علاقه بکند، بدون
آنکه خود او در این کار پیش قدم شود، در ایجاد یک زندگی مطلوب و توأم با
صمیمیت عاطفی موفق نخواهدبود.
2- احترام به همسر:
مرد بایستی به همسر خود، بخصوص در حضور دیگران احترام بگذارد. این احترام باید توأم با صمیمیت و مهربانی باشد. زن نیازمند دریافت محبت و احترام از شوهر است،
به ویژه هنگامی که در حضور دوستان و آشنایان قرار داشته باشد. این امر
باعث می شود که زن از داشتن شوهر احساس افتخار و سربلندی کند و این احساس،
شوق او را به زندگی زناشویی، و آمادگی وی را برای گذشت و بردباری در
برابر محرومیت ها و سختی های احتمالی بیشترمی کند.
3- خوشرویی و خوش خلقی:
مرد چون از قدرت جسمی و فیزیکی بیشتری نسبت به زن برخوردار است باید
مراقبت کند در مواقع ناراحتی و خشم، تندی ها و سخت گیری های بیجا نداشته
باشد. بر عکس،او باید در ایجاد یک فضای آرام، صمیمی و اطمینان بخش در محیط
خانواده خود بکوشد. بدخلقی شوهر در خانواده باعث دلزدگی همسر و دیگر
اعضای خانواده خواهد شد. این امر کاهش نفوذ گفته ها و دستورهای مرد بر روی
آنان را به همراه دارد و در روند شکل گیری خصوصیات روانی و تربیتی که از
وظایف بسیار مهم خانواده است، ایجاد اختلال و مشکل می کند.
4- ایجاد آسایش و توجه به نیازهای خانواده
از وظایف مهم شوهر آن است که نسبت به وسع و توان خود برای اعضای خانواده
گشایش ایجاد کند. شوهر بایستی روحیه توجه به نیازهای زن و فرزندان را در
محیط خانه داشته باشد و در بین کارهای خود برای رسیدگی به امور مختلف
خانه برنامه ریزی کند . توجه به امور خانه از قبیل تهیه مایحتاج و خواسته
های احتمالی همسر یا فرزندان از خصوصیاتی است که هم حکایت از توجه شوهر
به کانون خانواده دارد و هم در همسر اطمینانی نسبت به شوهر به وجود می
آورد که حتی در مواقع تنگدستی و مشکلات مالی او وظیفه خود می داند مراعات
حال شوهر را بکند، چون از این نکته آگاه است که اگر چیزی در دسترس شوهر
باشد از خانه و خانواده دریغ نخواهد کرد.
5- احساس غیرت نسبت به همسر:
مرد باید همچون حصاری زن را در حمایت و مراقبت قرار دهد. این حالت، هم
باید در مراقبت نسبت به عفاف و پاکدامنی زن باشد و هم در توجه به نیازهای
عاطفی او. توجه مرد به عفاف همسر خویش شرط اولیه حفظ حریم خانواده و حفظ
سلامت اخلاقی آن است. حالت غیرت و حمیت مرد اثر دیگری نیز در روحیه و
رفتار زن دارد، به این صورت که در او احساس امنیت و اعتماد در پناه شوهر
به وجود می آورد که یک احساس لذت بخش و مطلوب برای اوست و در افزایش عشق و
محبت وی به شوهر مؤثر است.
6- از اشتباهها و لغزشهای زن صرف نظر کند: او را مورد عفو قرار دهد؛ زن
را احترام و تجلیل کند؛ در کارهای خانه به وی کمک نماید و هرگز او را مورد
اذیت و آزار قرار ندهد، قرآن در اینباره میفرماید: «فَأَمْسِکُوهُنَّ
بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلاَ تُمْسِکُوهُنَّ
ضِرَارًا»(1) یا به نیکی و خوشی آنان را نگهدارید و یا به نیکی رها کنید
و روا نیست که آنان را آزار دهید.
منابع :
[15]. طباطبایی یزدی، عروة الوثقی، ج 2، کتاب نکاح، ص 626.
[16]. بیشتر فقها، این را از وظایف مرد نمیدانند. کتاب حقوق مدنی، ص 343.
[17]. این دیدگاه مشهور است در قبال دیدگاه دیگر که میگوید، معیار دوری نکردن است. همان، ص 446.